«Ἄνθρωπός τις ἐποίησε δεῖπνον μέγα καὶ ἐκάλεσε πολλοὺς»
Ευαγγέλιο-Απόστολος, σχολιασμός
Ευαγγέλιο: Λουκ. ιδ΄ 16-24
Εἶπεν ὁ Κύριος τὴν παραβολὴν ταύτην· ἄνθρωπός τις ἐποίησε δεῖπνον μέγα καὶ ἐκάλεσε πολλούς· καὶ ἀπέστειλε τὸν δοῦλον αὐτοῦ τῇ ὥρᾳ τοῦ δείπνου εἰπεῖν τοῖς κεκλημένοις· ἔρχεσθε, ὅτι ἤδη ἕτοιμά ἐστι πάντα. καὶ ἤρξαντο ἀπὸ μιᾶς παραιτεῖσθαι πάντες. ὁ πρῶτος εἶπεν αὐτῷ· ἀγρὸν ἠγόρασα, καὶ ἔχω ἀνάγκην ἐξελθεῖν καὶ ἰδεῖν αὐτόν· ἐρωτῶ σε, ἔχε με παρῃτημένον. καὶ ἕτερος εἶπε· ζεύγη βοῶν ἠγόρασα πέντε, καὶ πορεύομαι δοκιμάσαι αὐτά· ἐρωτῶ σε, ἔχε με παρῃτημένον. καὶ ἕτερος εἶπε· γυναῖκα ἔγημα, καὶ διὰ τοῦτο οὐ δύναμαι ἐλθεῖν. καὶ παραγενόμενος ὁ δοῦλος ἐκεῖνος ἀπήγγειλε τῷ κυρίῳ αὐτοῦ ταῦτα. τότε ὀργισθεὶς ὁ οἰκοδεσπότης εἶπε τῷ δούλῳ αὐτοῦ· ἔξελθε ταχέως εἰς τὰς πλατείας καὶ ρύμας τῆς πόλεως, καὶ τοὺς πτωχοὺς καὶ ἀναπήρους καὶ χωλοὺς καὶ τυφλοὺς εἰσάγαγε ὧδε. καὶ εἶπεν ὁ δοῦλος· κύριε, γέγονεν ὡς ἐπέταξας, καὶ ἔτι τόπος ἐστί. καὶ εἶπεν ὁ κύριος πρὸς τὸν δοῦλον· ἔξελθε εἰς τὰς ὁδοὺς καὶ φραγμοὺς καὶ ἀνάγκασον εἰσελθεῖν, ἵνα γεμισθῇ ὁ οἶκός μου. λέγω γὰρ ὑμῖν ὅτι οὐδεὶς τῶν ἀνδρῶν ἐκείνων τῶν κεκλημένων γεύσεταί μου τοῦ δείπνου. πολλοὶ γάρ εἰσι κλητοί, ὀλίγοι δὲ ἐκλεκτοί.
ΤΟ ΜΕΓΑ ΔΕΙΠΝΟ
«Ἄνθρωπός τις ἐποίησε δεῖπνον μέγα καὶ ἐκάλεσε πολλοὺς»
Γιὰ μιὰ ξεχωριστὴ καὶ ἰδιαίτερα τιμητικὴ πρόσκληση μᾶς ὁμιλεῖ ὁ Κύριος στὸ σημερινὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο. Πρόσκληση σὲ ἕνα μεγάλο καὶ ἐπίσημο δεῖπνο. Ποιὸ εἶναι αὐτὸ τὸ δεῖπνο; Εἶναι πρωτίστως ἡ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν, ὅπου οἱ δίκαιοι θὰ ἀπολαμβάνουν αἰωνίως τὰ ἀγαθὰ ποὺ ἔχει ἑτοιμάσει γι’ αὐτοὺς ὁ φιλάνθρωπος Δεσπότης. Τοῦ οὐρανίου αὐτοῦ δεῖπνου ὅμως προτύπωση καὶ πρόγευση ἐδῶ στὴ γῆ εἶναι τὸ Μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας. Κάθε φορὰ ποὺ τελεῖται θεία Λειτουργία, ὁ πανάγαθος Θεὸς μᾶς προσκαλεῖ νὰ λάβουμε μέρος σὲ μέγα δεῖπνο. Κι ἂν εἴχαμε στ’ ἀλήθεια συνειδητοποιήσει τί σημαίνει αὐτὸ τὸ θεϊκὸ τραπέζι, κανεὶς δὲν θὰ ἔλειπε ἀπὸ τὴν εὐχαριστιακὴ σύναξη!
Στὴν εἰκόνα τῆς θείας Εὐχαριστίας ὡς μεγάλου Δείπνου θὰ ἐπιμείνουμε στὴ συνέχεια γιὰ νὰ ἐπισημάνουμε ποῦ ἔγκειται τὸ μεγαλεῖο αὐτοῦ τοῦ δείπνου.
1. Ποιὸς μᾶς καλεῖ
Εἶναι μεγάλο καὶ ὑπερφυὲς αὐτὸ τὸ δεῖπνο τῆς θείας Εὐχαριστίας, διότι αὐτὸς ποὺ μᾶς καλεῖ δὲν εἶναι κάποιος ἐπίγειος βασιλιὰς ἢ ἄλλος ἐπίσημος ἄρχοντας ἀλλὰ ὁ μέγας καὶ ἄπειρος καὶ παντοδύναμος Θεός. Μᾶς καλεῖ ὁ ἐπουράνιος Βασιλεὺς καὶ Κύριος τῶν Ἀγγέλων. Αὐτὸς ποὺ δημιούργησε τὸν ὑλικὸ καὶ πνευματικὸ κόσμο καὶ κατευθύνει τὰ πάντα σύμφωνα μὲ τὴν ἀγαθὴ Πρόνοιά του. Μᾶς καλεῖ ὁ Θεὸς ποὺ ἀπὸ ἄπειρη ἀγάπη ἔγινε καὶ ἄνθρωπος καὶ θυσιάστηκε γιὰ τὴ δική μας σωτηρία. Καὶ ἀκοῦμε μὲν στὴ θεία Λειτουργία τὸν ἱερέα νὰ λέγει «Λάβετε, φάγετε...» καὶ «Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες...», στὴν πραγματικότητα ὅμως οἱ λόγοι αὐτοὶ εἶναι τοῦ Κυρίου καὶ ἀπευθύνονται στὸν καθένα ἀπὸ ἐμᾶς, γιὰ νὰ συμμετάσχουμε μὲ τὴν ἀνάλογη πάντα προετοιμασία στὴ θεία Κοινωνία. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος διδάσκει: «Πάρεστιν ὁ Χριστὸς καὶ νῦν, ἐκεῖνος ὁ τὴν τράπεζαν διακοσμήσας ἐκείνην, οὗτος καὶ ταύτην διακοσμεῖ νῦν» (P.G. 49, 380). Δηλαδὴ ὅπως καὶ τότε στὸ Μυστικὸ Δεῖπνο, ἔτσι καὶ τώρα τὸ δεῖπνο τῆς θείας Εὐχαριστίας τὸ ἑτοιμάζει ὁ Ἰησοῦς Χριστός.
Ποιὸς λοιπὸν μπορεῖ νὰ μείνει ἀσυγκίνητος ὅταν γνωρίζει ὅτι ὁ ἴδιος ὁ Κύριος Ἰησοῦς τὸν καλεῖ στὸ μέγα Δεῖπνο τῆς Εὐχαριστίας;
2. Τί μᾶς προσφέρει
Εἶναι ὅμως ἐπίσης μέγα τὸ δεῖπνο τῆς θείας Εὐχαριστίας διότι εἶναι μεγάλα καὶ ἀνεκτίμητα τὰ Τίμια Δῶρα ποὺ προσφέρονται σ’ αὐτό. Τὸ δεῖπνο αὐτὸ εἶναι πλουσιότατο, ὄχι διότι παραθέτει ποικιλία ἐδεσμάτων, ποὺ ἱκανοποιοῦν τὴ γεύση καὶ τὴ σωματικὴ πείνα, ἀλλὰ διότι ἐκεῖ ὑπάρχει ἡ μυστικὴ καὶ θειότατη πνευματικὴ τροφή, τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ. Ἐκεῖ προσφέρεται «ὁ ἄρτος ὁ ζῶν ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς» (Ἰω. ς΄ 51).
Ἡ τροφὴ αὐτὴ τοῦ μεγάλου δείπνου δὲν ἀποβλέπει στὴν ἐνδυνάμωση τοῦ σώματος ἀλλὰ στὴν πνευματικὴ πρόοδο καὶ τελειοποίηση τοῦ ἀνθρώπου. Τὸ δεῖπνο αὐτὸ μᾶς μεταδίδει πλούσια τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ μᾶς ἐξαγιάζει. Μεταλαμβάνουμε Σῶμα καὶ Αἷμα Χριστοῦ «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καὶ εἰς ζωὴν τὴν αἰώνιον». Ὁ Κύριος ποὺ κοινωνοῦμε μᾶς ἐνισχύει στὸν ἀγώνα κατὰ τῆς ἁμαρτίας καὶ μᾶς φωτίζει γιὰ νὰ βαδίζουμε στὸ δρόμο τῆς ζωῆς μέχρι νὰ φθάσουμε στὸ οὐράνιο θεῖο δεῖπνο, ἐκεῖ ὅπου θὰ ἀπολαμβάνουμε αἰωνίως τὴ χαρὰ καὶ τὴ μακαριότητα τῆς δόξας του.
Τίποτε τὸ γήινο καὶ φθαρτὸ δὲν μπορεῖ νὰ συγκριθεῖ μὲ τὸ «μέγα δεῖπνο» τὸ ὁποῖο μᾶς παρουσίασε ὁ Κύριος στὴ σημερινὴ Παραβολή. Ἂν συναισθανθοῦμε ὅτι μᾶς καλεῖ ὁ πανάγαθος καὶ πλουσιόδωρος Κύριος‧ ἂν ἀναλογισθοῦμε τὰ δῶρα ποὺ μᾶς προσφέρει σ’ αὐτὸ τὸ πνευματικὸ τραπέζι‧ τότε εἶναι ἀδύνατον νὰ μείνουμε ἀδιάφοροι στὴν πρόσκλησή του. Κανένα ἐμπόδιο δὲν θὰ στέκεται πλέον ἱκανὸ νὰ μᾶς ἀπομακρύνει ἀπὸ τὴ συμμετοχή μας στὴ θεία Λειτουργία καὶ ἰδιαίτερα στὴ θεία Κοινωνία.
Καθὼς πλησιάζει ἡ μεγάλη ἑορτὴ τῶν Χριστουγέννων, ἡ πρόσκληση τοῦ Κυρίου γιὰ νὰ συμμετάσχουμε στὸ «μέγα δεῖπνο» λαμβάνει ἰδιαίτερη σημασία καὶ ἐπικαιρότητα. Ἂς προετοιμαστοῦμε καταλλήλως κι ἂς προσέλθουμε ἀξίως στὸ «μέγα δεῖπνο» γιὰ νὰ λάβουμε τὰ πολύτιμα ἀγαθὰ καὶ θεῖα δῶρα ποὺ Ἐκεῖνος ἔχει ἑτοιμάσει γιὰ κάθε ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος θὰ ἀνταποκριθεῖ στὸ κάλεσμά του.
Απόστολος: Κολ. γ΄ 4-11
Ἀδελφοί, ὅταν ὁ Χριστὸς φανερωθῇ, ἡ ζωὴ ἡμῶν, τότε καὶ ὑμεῖς σὺν αὐτῷ φανερωθήσεσθε ἐν δόξῃ. Νεκρώσατε οὖν τὰ μέλη ὑμῶν τὰ ἐπὶ τῆς γῆς, πορνείαν, ἀκαθαρσίαν, πάθος, ἐπιθυμίαν κακήν, καὶ τὴν πλεονεξίαν, ἥτις ἐστὶν εἰδωλολατρία, δι᾿ ἃ ἔρχεται ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ ἐπὶ τοὺς υἱοὺς τῆς ἀπειθείας, ἐν οἷς καὶ ὑμεῖς περιεπατήσατέ ποτε, ὅτε ἐζῆτε ἐν αὐτοῖς· νυνὶ δὲ ἀπόθεσθε καὶ ὑμεῖς τὰ πάντα, ὀργήν, θυμόν, κακίαν, βλασφημίαν, αἰσχρολογίαν ἐκ τοῦ στόματος ὑμῶν· μὴ ψεύδεσθε εἰς ἀλλήλους, ἀπεκδυσάμενοι τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον σὺν ταῖς πράξεσιν αὐτοῦ καὶ ἐνδυσάμενοι τὸν νέον τὸν ἀνακαινούμενον εἰς ἐπίγνωσιν κατ᾿ εἰκόνα τοῦ κτίσαντος αὐτόν, ὅπου οὐκ ἔνι Ἕλλην καὶ ᾿Ιουδαῖος, περιτομὴ καὶ ἀκροβυστία, βάρβαρος, Σκύθης, δοῦλος, ἐλεύθερος, ἀλλὰ τὰ πάντα καὶ ἐν πᾶσι Χριστός.
ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ ΖΩΗ
1. Ἡ νέκρωση ποὺ ὁδηγεῖ στὴ ζωὴ
Ὁ κόσμος ποὺ ζεῖ μακριὰ ἀπὸ τὸν Θεό, δὲν μπορεῖ νὰ καταλάβει τί σημαίνει χριστιανικὴ ζωή. Νομίζει ὅτι αὐτὴ συνεπάγεται στερήσεις καὶ ἀπαγορεύσεις, οἱ ὁποῖες μάλιστα δὲν φαίνεται νὰ ἔχουν ἄμεσο ἀντίκρισμα. Ὡστόσο αὐτὴ ἡ προσέγγιση εἶναι πολὺ ἐπιφανειακὴ καὶ ἀπέχει πολὺ ἀπὸ τὴν οὐσία τῆς χριστιανικῆς ζωῆς ποὺ εἶναι μία: ὁ σύνδεσμος μὲ τὸν Χριστό, ὁ Ὁποῖος εἶναι ἡ πηγὴ τῆς ὄντως ζωῆς. Αὐτὴ τὴ διάσταση μᾶς ἀποκαλύπτει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα.
«Ὅταν ὁ Χριστὸς φανερωθῇ, ἡ ζωὴ ἡμῶν, τότε καὶ ὑμεῖς σὺν αὐτῷ φανερωθήσεσθε ἐν δόξῃ», γράφει. Ὁ Χριστὸς εἶναι ἡ πηγὴ καὶ ὁ χορηγός τῆς ζωῆς μας. Καὶ τώρα μέν, δὲν εἶναι φανερὴ ἡ παρουσία Του ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους. Θὰ ἔλθει ὅμως ἡ ἡμέρα, κατὰ τὴν ὁποία θὰ φανερωθεῖ ὡς ἔνδοξος Κριτὴς καὶ Βασιλεύς, καὶ τότε θὰ φανερωθεῖτε μαζί Του, μέσα σὲ ἄφθαρτη θεϊκὴ δόξα, κι ὅλοι ἐσεῖς ποὺ μείνατε πιστοὶ μαθητές Του.
Γι’ αὐτὸ καὶ στὴ συνέχεια ὁ θεόπνευστος Ἀπόστολος ἀπευθύνει ἔντονα τὴν προτροπή:
─Νεκρῶστε τὸν παλαιὸ ἄνθρωπο ποὺ ζεῖ μέσα σας καὶ ἐπιθυμεῖ τὶς γήινες ἀπολαύσεις καὶ ἡδονές. Νεκρῶστε τὴν πορνεία, τὴν ἀκαθαρσία, κάθε πάθος καὶ κακὴ ἐπιθυμία καὶ μάλιστα τὴν πλεονεξία, ἡ ὁποία εἶναι λατρεία στὸ εἴδωλο τοῦ χρήματος. Γι’ αὐτὰ τὰ ἁμαρτήματα πρόκειται νὰ ξεσπάσει ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ σ’ αὐτοὺς ποὺ συστηματικὰ καὶ μὲ ἐπιμονὴ δὲν πειθαρχοῦν στὸ Νόμο τοῦ Θεοῦ.
Πετάξτε ἀπὸ πάνω σας, σὰν ἀκάθαρτο ἔνδυμα, ὅλα τὰ ἁμαρτωλὰ πάθη: ὀργή, θυμό, κακία, βλασφημία, αἰσχρολογία, ψέμα καὶ γενικὰ ὅλες τὶς πράξεις τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου ποὺ φέρετε μέσα σας.
Εἶναι ἀξιοσημείωτο ὅτι ὁ θεόπνευστος Ἀπόστολος δὲν μᾶς συμβουλεύει ἁπλῶς νὰ ἀποφεύγουμε τὰ ἁμαρτωλὰ πάθη, ἀλλὰ μᾶς ζητᾶ νὰ τὰ νεκρώσουμε, ὥστε νὰ μὴν ἐπανεμφανιστοῦν ποτέ. Αὐτὴ ἡ νέκρωση τῶν παθῶν, ποὺ σημαίνει θάψιμο καὶ ὁριστικὴ ἐξαφάνισή τους ἀπὸ τὴ ζωή μας, ἐπιτυγχάνεται μὲ τὸν πνευματικὸ ἀγώνα, τὴν εἰλικρινὴ μετάνοια καὶ τὴν ἱερὰ Ἐξομολόγηση. Ὅπως στὸ ἅγιο Βάπτισμα συντελεῖται ἡ νέκρωση τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου καὶ ἡ ἀναγέννησή του σὲ νέα ζωή, ἔτσι καὶ στὸ Μυστήριο τῆς ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως, ποὺ ὀνομάζεται «δεύτερο βάπτισμα», πεθαίνει ὁ παλαιὸς ἄνθρωπος τῆς ἁμαρτίας καὶ ἀνασταίνεται ὁ νέος ἐν Χριστῷ ἄνθρωπος. Πλέον ὁ πιστὸς δὲν εἶναι δέσμιος τῶν παθῶν, ἀλλὰ ἀπελεύθερος Χριστοῦ. Δὲν λυπᾶται τὴ στέρηση τῆς ἁμαρτίας, ἀλλὰ ἀπολαμβάνει πλούσιες τὶς δωρεὲς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος: τὴν εἰρήνη καὶ τὴ χαρὰ ὡς μόνιμη κατάσταση μέσα στὴν ψυχή του, τὴν πίστη γιὰ νὰ ἀντιμετωπίζει τὶς δυσκολίες τῆς ζωῆς, τὴν ἐγκράτεια ὡς δυναμικὴ ἀντίσταση στὸν πόλεμο κατὰ τῶν παθῶν, τὴ μακροθυμία καὶ τὴν ἀγάπη πρὸς ὅλους.
Αὐτὴ εἶναι ἡ «καινὴ ζωή»: ζωὴ μὲ τὸν Χριστό, ποὺ ἀρχίζει ἀπὸ τώρα ἐδῶ στὴ γῆ καὶ ἐκτείνεται στὴν αἰωνιότητα, μέσα σὲ ἄρρητη δόξα καὶ εὐτυχία! Καὶ εἶναι ἀξιοσημείωτο ὅτι δικαίωμα στὴ ζωὴ αὐτὴ ἔχουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι χωρὶς διακρίσεις. Αὐτὸ ὑπογραμμίζει στὴ συνέχεια ὁ ἅγιος Ἀπόστολος.
2. Ὁ Χριστὸς ἑνώνει τοὺς ἀνθρώπους
Τώρα πλέον, λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, πετάξατε ἀπὸ πάνω σας τὴν ἁμαρτία καὶ ντυθήκατε τὸ νέο ἄνθρωπο, «τὸν ἀνακαινούμενον εἰς ἐπίγνωσιν κατ’ εἰκόνα τοῦ κτίσαντος αὐτόν», αὐτὸν δηλαδὴ ὁ ὁποῖος συνεχῶς ἀνανεώνεται καὶ προοδεύει στὴν τέλεια γνώση τοῦ Θεοῦ. Κι ἔτσι ἀνακαινίζεται διαρκῶς ἡ ἀμαυρωμένη ἀπὸ τὴν ἁμαρτία εἰκόνα τοῦ Δημιουργοῦ ποὺ κρύβει μέσα του.
Αὐτὴ ἡ πνευματικὴ ἀνακαίνιση καὶ ἀναδημιουργία δὲν ἀποτελεῖ προνόμιο μερικῶν μόνο ἀνθρώπων. Εἶναι δῶρο τοῦ Χριστοῦ σὲ κάθε ἄνθρωπο, εἴτε εἶναι Ἰουδαῖος, εἴτε Ἕλληνας, εἴτε Ἰσραηλίτης ποὺ ἔχει δεχθεῖ περιτομή, εἴτε ἀπερίτμητος εἰδωλολάτρης, εἴτε δοῦλος, εἴτε ἐλεύθερος, εἴτε ἀνήκει σὲ ξένο, εἴτε σὲ ἀπολίτιστο λαό.
Μεταξὺ τῶν Χριστιανῶν δὲν μπορεῖ νὰ ὑφίσταται καμία διάκριση φυλετική, ἐθνική, κοινωνική, πολιτισμική. Ὁ Χριστὸς δὲν ἦλθε στὴ γῆ γιὰ νὰ σώσει μία μερίδα ἀνθρώπων. Προσέλαβε τὴν κοινὴ ἀνθρώπινη φύση, ὥστε ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ θὰ πιστεύουν σ’ Αὐτὸν καὶ θὰ ζοῦν ἑνωμένοι μαζί Του, νὰ μποροῦν νὰ ἐπιτύχουν τὴ σωτηρία τους. Ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ Ἐκεῖνος ἔγινε «τὰ πάντα ἐν πᾶσιν», ἐμεῖς μὲ ποιὸ δικαίωμα ἐξορίζουμε κάποιους ἀνθρώπους ἀπὸ τὴν καρδιά μας καὶ τοὺς ἀποκλείουμε ἀπὸ κάθε εἴδους βοήθεια;...
Τὰ Χριστούγεννα, ποὺ πλησιάζουν, εἶναι ἑορτὴ τῆς ἀγάπης. Καὶ εἶναι εὐκαιρία νὰ ἀναθερμάνουμε στὴν καρδιά μας τὴν ἀληθινὴ καὶ γνήσια ἀγάπη ποὺ ἔφερε ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς σὲ ὅλο τὸν κόσμο ἀνεξαιρέτως.