«Θέατρον ἐγενήθημεν τῷ κόσμω» (Α΄ Κορ. 4,9)
Γίναμε θέατρο στὸν κόσμο, ἀκούσαμε, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, στὸν σημερινὸ Ἀπόστολο (Κυριακή Ι' Ματθαίου) τῆς Θείας Λειτουργίας. Ἡ φράση αὐτὴ ἀπὸ τὴν πρώτη πρὸς Κορινθίους ἐπιστολὴ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου ἔχει τὴν ἴδια σημασία πού ἔχει καὶ σήμερα στὸ καθημερινό μας λεξιλόγιο. Ἔχει, ὅπως ἀντιλαμβάνεσθε, ὄχι καλὴ ἔννοια, ἄν καὶ σχετίζεται μὲ τὴ ζωὴ τῶν ἁγίων τοῦ Χριστοῦ Ἀποστόλων. Ἐδῶ ἀπὸ βαθειὰ ταπεινοφροσύνη κινούμενος ὁ ἅγιος Παῦλος συναριθμεῖ στὰ δεινὰ καὶ στὶς θλίψεις του ὅλους τούς Ἀποστόλους καὶ ἐξ ὀνόματός των ἐκθέτει χωρὶς νὰ ντρέπεται τὴ μαρτυρικὴ ζωὴ των.
«Γίναμε θέατρο…» οἱ Ἀπόστολοι, γράφει ὁ Ἀπόστολος. Γίναμε τὸ κέντρο τῶν συζητήσεων καὶ τῆς περιέργειας τοῦ κόσμου. Καὶ αὐτὸ συνέβη ὄχι κάνοντας τὸ κακό, δημιουργώντας θόρυβο γύρω μας γιὰ πράγματα μικρὰ καὶ ἀσήμαντα, ἀλλὰ θέλοντας ὡς ἀπεσταλμένοι ἀπὸ τὸν Χριστὸ νὰ «μαθητεύσουμε», νὰ διδάξουμε ὅλα τὰ ἔθνη νὰ πιστεύσουν στὸν ἀληθινὸ Θεὸ καὶ νὰ συμμορφώσουν οἱ πάντες τὰ ἤθη τους μὲ πρότυπο καὶ ὁδηγὸ τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο. Ἐπειδὴ ὅμως στὸ ἔργο καὶ τὴν ἀποστολὴ μας αὐτὴ ἀντέδρασαν μὲ λύσσα καὶ πρωτοφανῆ κακία καὶ οἱ ἡγέτες τῶν λαῶν, πολιτικοὶ καὶ θρησκευτικοί, καὶ ὅσοι εἶχαν συμφέρον νὰ μείνη ὁ λαὸς στὴν παλιὰ θρησκεία τοῦ ψεύδους καὶ στὰ παλιὰ καὶ διεφθαρμένα ἤθη, γι’ αὐτὸ καὶ γίναμε «θέατρο τοῦ κόσμου», ὥστε οἱ περισσότεροι νὰ μιλοῦν γιὰ μᾶς σὰν νὰ εἴμασταν οἱ χειρότεροι ἐπαναστάτες καὶ νὰ μᾶς περιγελοῦν καὶ μᾶς διαπομπεύουν.
Παρατηρώντας μὲ τὴ σκέψη μας αὐτὸ τὸ φαινόμενο θυμόμαστε ἐκεῖνο τὸν κάπως παράξενο προφητικὸ λόγο τοῦ Κυρίου μας: «Οὐκ ἦλθον βαλεῖν εἰρήνην, ἀλλὰ μάχαιραν» (Ματθ.10,34). Τέτοια ἀναστάτωση στοὺς κόλπους τῆς κοινωνίας θὰ προκαλοῦσε τὸ κήρυγμά Του! Ἀκριβῶς αὐτὸ τὸ ρῆμα ἐχρησιμοποίησαν οἱ ἀντίπαλοι τῶν Ἀποστόλων στὴ Θεσσαλονίκη, ὅταν φώναζαν καὶ ὠρύονταν μπροστὰ στοὺς ἄρχοντές των ἐναντίον τῶν ἁγίων Ἀποστόλων: «οἱ τὴν οἰκουμένην ἀναστατώσαντες οὗτοι καὶ ἐνθάδε πάρεισιν» (Πράξ.17,6). Δηλαδή, πάρετε τὰ μέτρα σας, διότι αὐτοὶ πού ἔχουν ἀναστατώσει τὴν οἰκουμένη ἦλθαν καὶ ἐδῶ…! Καὶ μὲ τὴν πάροδο τοῦ χρόνου δυστυχῶς τὸ μίσος ἐναντίον τῶν Ἀποστόλων ἐπεκτάθηκε καὶ στοὺς ἁπλοὺς πιστοὺς χριστιανούς. Καὶ ἐκεῖνοι, ὅπως οἱ διδάσκαλοί τους, ἔγιναν θέατρο τοῦ κόσμου. Γι αὐτὸ ὁ Ἀπόστολος παρηγορώντας αὐτοὺς τοὺς ἡρωικοὺς χριστιανοὺς τοὺς γράφει τὰ ἑξῆς πατρικὰ λόγια: «…πολλὴν ἄθλησιν ὑπεμείνατε παθημάτων, τοῦτο μὲν ὀνειδισμοῖς τε καὶ θλίψεσι θεατριζόμενοι…» (Ἑβρ.10,32-33).
Τί σημαίνουν ὅμως ὅλα αὐτά, ἀγαπητοί, γιὰ τὴν κοινωνία μας; Ὅτι ὅσοι θὰ ἀναλάβουν νὰ διορθώσουν ὅσα ἀσχημίζουν τὸ πρόσωπό της ἀναγκαστικὰ θὰ βρεθοῦν στὸ κέντρο τοῦ κόσμου, θὰ γίνουν σύμφωνα μὲ τὴν ἔκφραση τοῦ σημερινοῦ Ἀποστόλου «θέατρο τοῦ κόσμου…». Τὸ ζητούμενο ὅμως ἐδῶ εἶναι τί θὰ προσφέρουν στὸν κόσμο μὲ αὐτὸ τὸ θέατρο. Διότι ἄλλοτε ἀνεβάζουν οἱ ἄνθρωποι ἕνα θέατρο, πού πραγματικὰ ψυχαγωγεῖ, δηλαδὴ ἐκπαιδεύει, μορφώνει τὴ ψυχή, τὴν φέρει σὲ ἐπαφὴ μὲ ὅ,τι ὑψηλὸ καὶ ὡραῖο καὶ εὐγενὲς μπορεῖ νὰ στολίση τὴν ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὸν ἄνθρωπο νὰ τὸν μεταβάλη σὲ ἀληθινὸ ἄνθρωπο, ἄξιο τῆς ἀποστολῆς του. Αὐτοὺς τοὺς ὡραίους καὶ ὑψηλοὺς στόχους εἶχαν οἱ πρόγονοί μας πρὸ Χριστοῦ, ὅταν ἀνέβαζαν στὴ θεατρικὴ σκηνὴ τὶς ὑπέροχες τραγωδίες των, οἱ ὁποῖες αἰῶνες τώρα διδάσκουν καὶ ψυχαγωγοῦν ἀπὸ σκηνῆς τοὺς πολιτισμένους ἀνθρώπους.
Ἀλλὰ παράλληλα μὲ τὸ καλὸ καὶ παιδαγωγικὸ θέατρο ὑπάρχει καὶ τὸ ἀντίθετο θέατρο. Ἐκεῖνο πού προσφέρει χειρίστης ποιότητας θέαμα καὶ ἄκουσμα καὶ πού καταβαραθρώνει τὴ ψυχὴ στὰ σκοτεινὰ βάθη τῶν παθῶν καὶ τῶν ἀνθρώπινων ἀδυναμιῶν. Ὅσοι, λοιπόν, θὰ θελήσουν νὰ ἀνατρέψουν τὰ κακῶς κείμενα τῆς κοινωνίας καὶ νὰ δώσουν νέα, δροσερὴ καὶ ζωογόνο πνοὴ στὰ ἤθη της, ἐξάπαντος θὰ γίνουν θέατρο τοῦ κόσμου. Τί ὅμως θέατρο; Σὰν τοὺς ἁγίους Ἀποστόλους, οἱ ὁποῖοι μὲ τὸ ὑψηλὸ πνεῦμα τους, τὴν ἄριστη πολιτεία τους, τὰ ἀγγελικὰ ἤθη τους, τὴν θαυμαστὴ αὐτοθυσία καὶ αὐταπάρνησή τους σὲ πολλὰ σημεῖα ἐπηρέασαν θετικὰ τὴν κοινωνία;
Δυστυχῶς οἱ κατὰ καιροὺς πρωτοπόροι καὶ σκαπανεῖς στοὺς ἀγῶνες γιὰ νὰ καλυτερεύση ἡ κοινωνία μας δὲν ἔπαιξαν καλὸ θέατρο. Ἔγιναν θέατρο, τὸ κέντρο τοῦ κόσμου μὲ τὶς διακηρύξεις καὶ τὶς μεγαλοστομίες καὶ τὰ μανιφέστα τους, ἀλλὰ μηδαμινὰ ἢ κάποτε ὀλέθρια ὑπῆρξαν τὰ ἀποτελέσματα τῆς ἐπανάστασής των. Διότι δὲν εἶχαν οὔτε τὸ ὑψηλὸ καὶ θεϊκὸ κήρυγμα τῶν Ἀποστόλων νὰ διακηρύξουν στὸν κόσμο, οὔτε τὸ ἦθος, τὴν ἀνιδιοτέλεια ἢ τὴν αὐταπάρνησή των. Ἕνα μέρος τῆς κοινωνίας μας, μικρὸ πάντοτε, θὰ σηκώνεται ἀπὸ τὴν ραστώνη καὶ τὴν ἡσυχία του καὶ θὰ ἔχει τὴν διάθεση καὶ τὴν ὁρμὴ νὰ ἀλλάξη τὸν κόσμο, νὰ τὸν καθαρίση ἀπὸ κάθε τι βρώμικο καὶ σάπιο. Οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ ἀφοῦ θὰ ἀπελευθερωθοῦν ἀπὸ τὴν ἐσωστρέφειά τους καὶ θὰ θελήσουν νὰ κάνουν κάτι περισσότερο ἀπὸ τοὺς ἄλλους, ἀσφαλῶς θὰ ἀποτελέσουν αὐτὸ πού τόσο ἁπλὰ εἶπε γιὰ τοὺς Ἀποστόλους σήμερα ὁ ἅγιος Παῦλος. Θὰ ἀποτελέσουν τὸ θέατρο τοῦ κόσμου… Μακάρι ὅμως μὲ βαθύτατη συναίσθηση νὰ ἐπιτελέσουν ὅ,τι ὡραῖο συνέλαβαν μὲ τὸ μυαλὸ καὶ τὴν καρδιά τους καὶ προπάντων νὰ κινηθοῦν στὶς ἀθάνατες γραμμὲς πού κινήθηκαν οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι. Ἀμὴν
†Ο ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
http://synaxipalaiochoriou.blogspot.com