"ηγέρθη, ουκ έστιν ώδε"
Ευαγγέλιο-Απόστολος, σχολιασμόςΕυαγγέλιο Κυριακής: Μάρκ. ιε΄43 – ις΄ 8
43 ἐλθὼν Ἰωσὴφ ὁ ἀπὸ Ἀριμαθαίας, εὐσχήμων βουλευτής, ὃς καὶ αὐτὸς ἦν προσδεχόμενος τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, τολμήσας εἰσῆλθε πρὸς Πιλᾶτον καὶ ᾐτήσατο τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ. 44 ὁ δὲ Πιλᾶτος ἐθαύμασεν εἰ ἤδη τέθνηκε, καὶ προσκαλεσάμενος τὸν κεντυρίωνα ἐπηρώτησεν αὐτὸν εἰ πάλαι ἀπέθανε· 45 καὶ γνοὺς ἀπὸ τοῦ κεντυρίωνος ἐδωρήσατο τὸ σῶμα τῷ Ἰωσήφ. 46 καὶ ἀγοράσας σινδόνα καὶ καθελὼν αὐτὸν ἐνείλησε τῇ σινδόνι καὶ κατέθηκεν αὐτὸν ἐν μνημείῳ, ὃ ἦν λελατομημένον ἐκ πέτρας, καὶ προσεκύλισε λίθον ἐπὶ τὴν θύραν τοῦ μνημείου. 47 ἡ δὲ Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ Μαρία Ἰωσῆ ἐθεώρουν ποῦ τίθεται.1 ΚΑΙ διαγενομένου τοῦ σαββάτου Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ Μαρία ἡ τοῦ Ἰακώβου καὶ Σαλώμη ἠγόρασαν ἀρώματα ἵνα ἐλθοῦσαι ἀλείψωσιν αὐτόν. 2 καὶ λίαν πρωΐ τῆς μιᾶς σαββάτων ἔρχονται ἐπὶ τὸ μνημεῖον, ἀνατείλαντος τοῦ ἡλίου. 3 καὶ ἔλεγον πρὸς ἑαυτάς· τίς ἀποκυλίσει ἡμῖν τὸν λίθον ἐκ τῆς θύρας τοῦ μνημείου; 4 καὶ ἀναβλέψασαι θεωροῦσιν ὅτι ἀποκεκύλισται ὁ λίθος· ἦν γὰρ μέγας σφόδρα. 5 καὶ εἰσελθοῦσαι εἰς τὸ μνημεῖον εἶδον νεανίσκον καθήμενον ἐν τοῖς δεξιοῖς, περιβεβλημένον στολὴν λευκήν, καὶ ἐξεθαμβήθησαν. 6 ὁ δὲ λέγει αὐταῖς· μὴ ἐκθαμβεῖσθε· Ἰησοῦν ζητεῖτε τὸν Ναζαρηνὸν τὸν ἐσταυρωμένον· ἠγέρθη, οὐκ ἔστιν ὧδε· ἴδε ὁ τόπος ὅπου ἔθηκαν αὐτόν. 7 ἀλλ᾿ ὑπάγετε εἴπατε τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ καὶ τῷ Πέτρῳ ὅτι προάγει ὑμᾶς εἰς τὴν Γαλιλαίαν· ἐκεῖ αὐτὸν ὄψεσθε, καθὼς εἶπεν ὑμῖν. 8 καὶ ἐξελθοῦσαι ἔφυγον ἀπὸ τοῦ μνημείου· εἶχε δὲ αὐτὰς τρόμος καὶ ἔκστασις, καὶ οὐδενὶ οὐδὲν εἶπον· ἐφοβοῦντο γάρ.
Η τόλμη των δύο
Μεγάλη Παρασκευή απόγευμα, λίγο πριν γείρει ο ήλιος στη δύση του στο Γολγοθά. Ο Ιωάννης, ο αφοσιωμένος μαθητής του Κυρίου, και οι λίγες μαθήτριες που παρέμειναν εκεί ατενίζουν με αβάσταχτο πόνο και βαθιά θλίψη το νεκρό σώμα του αγαπημένου τους Κυρίου να κρέμεται άψυχο πάνω στον σταυρό. Κι ένας φόβος μεγάλος και απειλητικός τριγυρνά στη σκέψη όλων τους: ο κίνδυνος να μείνει άταφο το άχραντο σώμα του νεκρού αγαπημένου τους. Ποιος όμως θα τολμήσει να το ζητήσει για να του αποδώσουν νεκρικές τιμές; Και μάλιστα πριν δύσει ο ήλιος! Ο χρόνος κυλά αδυσώπητος. Σ’ αυτήν την κρίσιμη ώρα που το αδιέξοδο τρομοκρατεί τις καρδιές, μια αναπάντεχη λύση φαίνεται στον ορίζοντα. Κάποιοι ανηφορίζουν προς τον Γολγοθά. Ο Ιωσήφ από την Αριμαθαία, ο κρυφός μαθητής, και ο Νικόδημος, ο νυχτερινός μαθητής· εκλεκτά μέλη του Ιουδαϊκού Συνεδρίου. Τι να συμβαίνει άραγε; Μέσα στην καταχνιά της Μεγάλης Παρασκευής ο Ιωσήφ τόλμησε. Παρουσιάσθηκε στον Πιλάτο ζητώντας το σώμα του Χριστού. Ο Πιλάτος έμεινε έκπληκτος: Πώς τόσο γρήγορα πέθανε ο Ιησούς! Και όταν βεβαιώθηκε από τον εκατόνταρχο γι’ αυτό, απάντησε θετικά στον Ιωσήφ. Όλα πλέον γίνονται αστραπιαία. Ο Ιωσήφ αγόρασε καινούργιο σεντόνι και ο Νικόδημος προμηθεύτηκε εκατό λίτρα σμύρνας και αλόης. Και αφού έφθασαν στον Γολγοθά με πόνο βαθύ και δάκρυα πολλά, κατέβασαν ευλαβικά το σώμα του Κυρίου από τον σταυρό. Το τύλιξαν με τα οθόνια, το περίελουσαν με τα πολύτιμα μύρα τους και τα καυτά τους δάκρυα. Και το εναπέθεσαν στο καινούργιο μνημείο, που ήταν σκαλισμένο στο βράχο, και κύλησαν μπροστά ένα μεγάλο λίθο.
Ο κίνδυνος να μείνει το σώμα του Εσταυρωμένου άταφο ξεπεράστηκε. Για να γίνει όμως αυτό, κάποιοι τόλμησαν. Οι δυο κρυφοί μαθητές του Κυρίου που τώρα αποκαλύπτονται. Τώρα δεν υπολογίζουν ούτε τη θέση τους στο Ιουδαϊκό Συνέδριο ούτε τον κίνδυνο να γίνουν αποσυνάγωγοι. Τολμούν. Επειδή αγάπησαν τον Κύριο και πίστεψαν σ’ Αυτόν. Τώρα ήρθε η ώρα να αποδείξουν στην πράξη την πίστη τους. Και το αποδεικνύουν στην κρισιμότερη ώρα με σύνεση, αλλά και με τόλμη. Και δίνουν το μάθημα της τόλμης σ’ εμάς που κάποτε δειλιάζουμε ν’ αποκαλύψουμε τις θρησκευτικές μας πεποιθήσεις. Και μας καλούν να μη διστάζουμε να υψώνουμε τη φωνή μας όταν το κακό θριαμβεύει, όταν πολεμείται ο Χριστός και η Εκκλησία του. Αλλά να παίρνουμε θέση· να τολμούμε με σύνεση και θάρρος. Χωρίς να φοβόμαστε τις αντιδράσεις και το κόστος. Και οι κίνδυνοι θα υπερνικώνται.
Ο φόβος των μυροφόρων
Κοντά στο σταυρό του Κυρίου την ώρα της αποκαθηλώσεως οι αφοσιωμένες μαθήτριες του Κυρίου παρατηρούσαν προσεκτικά πού τοποθετήθηκε το σώμα του Κυρίου. Πώς άντεξαν να βλέπουν νεκρό Αυτόν που επί τρία χρόνια έδινε φως και ζωή; Πόσο θα ήθελαν να Του προσφέρουν και τα δικά τους ακριβά μύρα της αγάπης τους! Όμως ο χρόνος και ο νόμος δεν τους το επέτρεπε. Και αφού περίμεναν με αδημονία να περάσει το Σάββατο, αγόρασαν αρώματα για να έλθουν το πρωί της επόμενης ημέρας στον τάφο. Πολύ πρωί ξεκίνησαν για το μνημείο. Ένα θέμα μόνο τις προβλημάτιζε: Ποιος θα αποκυλίσει τον μεγάλο λίθο από την είσοδο του τάφου; Μόλις όμως πλησίασαν και έστρεψαν τα μάτια τους προς το μνημείο, είδαν έναν άγγελο να κάθεται στα δεξιά ντυμένο με λευκή στολή, και γέμισαν φόβο και κατάπληξη. Αυτός όμως τους είπε: Μη φοβάστε. Ζητάτε τον Ιησού τον Ναζαρηνό τον εσταυρωμένο. Αναστήθηκε! Δεν είναι εδώ. Να, είναι αδειανός ο τόπος που Τον έβαλαν. Αλλά πηγαίνετε και πέστε στους μαθητές του και στον Πέτρο ότι θα σας περιμένει στη Γαλιλαία. Εκεί θα τον δείτε, όπως σας το είχε πει. Και εκείνες έφυγαν από το μνημείο γεμάτες τρόμο και έκσταση. Και δεν είπαν τίποτε σε κανένα, διότι είχαν κυριευθεί από φόβο.
Γιατί όμως φοβήθηκαν οι γυναίκες αυτές; Αυτές ατρόμητες ξεκίνησαν μέσα στη νύχτα προς το μνημείο και δεν υπολόγισαν ούτε τους μανιασμένους Ιουδαίους ούτε τους απειλητικούς Ρωμαίους στρατιώτες ούτε τους ληστές που καιροφυλακτούσαν ούτε το φόβο που ασφαλώς προκαλούσε η ώρα και ο τόπος ο ερημικός, τόπος νεκρών. Τι ήταν λοιπόν αυτός ο φόβος;
Οι γυναίκες αυτές είδαν το μνημείο κενό, τον λίθο αποκυλισμένο, τον άγγελο απαστράπτοντα να τους λέει κάτι που φαινόταν αδιανόητο: Ο εσταυρωμένος νεκρός «οὐκ ἔστιν ὧδε». Κι αυτές κυριεύθηκαν από τρόμο και έκσταση, διότι άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι μέσα στο μνημείο έγινε κάτι πολύ μεγάλο. Το συγκλονιστικότερο θαύμα του κόσμου. Εκεί μέσα νικήθηκε ο θάνατος. Εκεί μέσα αναστήθηκε όχι ένας άνθρωπος, όπως πριν λίγες ημέρες ο Λάζαρος, αλλά ο ίδιος ο Θεάνθρωπος Κύριος. Και αναστήθηκε όχι για να ξαναπεθάνει κάποτε, αλλά για να μην πεθάνει ποτέ. Και οι Μυροφόρες λοιπόν τά ‘χαν χαμένα, έμειναν εκστατικές, διότι δεν μπορούσαν τότε να διανοηθούν αυτό που τα πράγματα έδειχναν ότι εκεί στο κενό μνημείο, Αυτός που αναστήθηκε, Αυτός τον Οποίο διακονούσαν επί τρία χρόνια δεν ήταν μόνο ο Διδάσκαλός τους, ο Μεσσίας, ο μέγας προφήτης, αλλά ήταν ασυγκρίτως ανώτερος, ο ίδιος ο Θεός! Και μέσα από τα βάθη του νου τους μια αλήθεια, η μεγαλύτερη αλήθεια δονούσε τις καρδιές τους: ο Χριστός ανέστη!
Απόστολος Κυριακής: Πράξ. ς’ 1-7
Ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις πληθυνόντων τῶν μαθητῶν ἐγένετο γογγυσμὸς τῶν Ἑλληνιστῶν πρὸς τοὺς Ἑβραίους, ὅτι παρεθεωροῦντο ἐν τῇ διακονίᾳ τῇ καθημερινῇ αἱ χῆραι αὐτῶν. 2 προσκαλεσάμενοι δὲ οἱ δώδεκα τὸ πλῆθος τῶν μαθητῶν εἶπον· οὐκ ἀρεστόν ἐστιν ἡμᾶς καταλείψαντας τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ διακονεῖν τραπέζαις. 3 ἐπισκέψασθε οὖν, ἀδελφοί, ἄνδρας ἐξ ὑμῶν μαρτυρουμένους ἑπτά, πλήρεις Πνεύματος Ἁγίου καὶ σοφίας, οὓς καταστήσομεν ἐπὶ τῆς χρείας ταύτης· 4 ἡμεῖς δὲ τῇ προσευχῇ καὶ τῇ διακονίᾳ τοῦ λόγου προσκαρτερήσομεν. 5 καὶ ἤρεσεν ὁ λόγος ἐνώπιον παντὸς τοῦ πλήθους· καὶ ἐξελέξαντο Στέφανον, ἄνδρα πλήρη πίστεως καὶ Πνεύματος Ἁγίου, καὶ Φίλιππον καὶ Πρόχορον καὶ Νικάνορα καὶ Τίμωνα καὶ Παρμενᾶν καὶ Νικόλαον προσήλυτον Ἀντιοχέα, 6 οὓς ἔστησαν ἐνώπιον τῶν ἀποστόλων, καὶ προσευξάμενοι ἐπέθηκαν αὐτοῖς τὰς χεῖρας. 7 καὶ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ ηὔξανε, καὶ ἐπληθύνετο ὁ ἀριθμὸς τῶν μαθητῶν ἐν Ἱερουσαλὴμ σφόδρα, πολύς τε ὄχλος τῶν Ἰουδαίων ὑπήκουον τῇ πίστει.
Οι επτά διάκονοι
Ο γογγυσμός
Η Εκκλησία του Χριστού στις πρώτες ημέρες της εξαπλωνόταν με θαυμαστή άνθηση. Ένα όμως εσωτερικό πρόβλημα ήλθε να ταράξει την ειρήνη και την ενότητα των πρώτων πιστών. Καθώς αύξανε ο αριθμός των πιστών, «εγένετο γογγυσμός των Ελληνιστών προς τους Εβραίους». Δηλαδή οι Ιουδαίοι χριστιανοί που ήταν από ξένα μέρη και γι’ αυτό μιλούσαν Ελληνικά, άρχισαν να γογγύζουν εναντίον των ντόπιων Εβραίων χριστιανών, που μιλούσαν την αραμαϊκή γλώσσα. Κι άρχισαν τα παράπονα, ότι οι χήρες των ελληνόφωνων Ιουδαίων χριστιανών παραμελούνταν στην καθημερινή περίθαλψη και στη διανομή των τροφών και των ελεημοσυνών.
Ο γογγυσμός αυτός, που εκδηλώθηκε μέσα στα σπλάχνα της πρώτης Εκκλησίας, ήταν περισσότερο επικίνδυνος από τους εξωτερικούς εχθρούς. Διότι οι πολέμιοι του Χριστού με την εχθρότητά τους συσπείρωναν το σώμα των πιστών, ενώ ο γογγυσμός ήταν διαλυτικό στοιχείο και έπρεπε άμεσα να εξαλειφθεί. Μέχρι πριν από λίγες μέρες ήταν όλοι οι πιστοί μια ψυχή και μια καρδιά. Όταν όμως αυξήθηκαν σε αριθμό, άρχισαν τα παράπονα. Βέβαια είναι λογικό, όταν αυξάνεται ο αριθμός, να δημιουργούνται κάποια οργανωτικά προβλήματα. Το πλήθος δεν βοηθά πάντοτε στην ποιότητα. Οι Απόστολοι άλλωστε δεν επαρκούσαν στη διευθέτηση τόσων θεμάτων. Δεν μπορούσαν να κάνουν ταυτόχρονα τα πάντα. Η παραμέληση των Ελληνιστών όμως δεν ήταν μια σκόπιμη ενέργεια αλλά αποτέλεσμα δυσλειτουργίας. Από την άλλη πλευρά και οι χήρες των Ελληνιστών δεν ήταν δίκαιο να παραμελούνται. Αλλά το πρόβλημα δημιουργήθηκε επειδή οι ντόπιες χήρες είχαν ευνοϊκότερη μεταχείριση και έπαιρναν περισσότερα αγαθά. Δηλαδή ουσιαστικά μέσα από το όλο πρόβλημα εκδηλώνονταν τα πάθη της πλεονεξίας και της ζήλειας. Και στις αγιότερες λοιπόν κοινωνίες είναι δυνατόν να δημιουργηθούν αφορμές παραπόνων όχι πάντοτε αβάσιμες. Ένα δίδαγμα λοιπόν που μπορούμε να πάρουμε από την όλη διήγηση είναι ότι σε κάθε πρόβλημα που ανακύπτει στις σχέσεις μας με τους άλλους αδελφούς μας, να μη γογγύζουμε διαρκώς ούτε να ψάχνουμε να βρούμε ψεγάδια. Λάθη είναι φυσικό να γίνονται. Να τα αντιμετωπίζουμε όμως με σύνεση, κατανόηση και διάκριση. Χωρίς να γκρινιάζουμε διαρκώς και να επικρίνουμε τα πάντα και να είμαστε πάντοτε δυσαρεστημένοι από το καθετί. Έτσι και την ψυχή μας μολύνουμε και στους άλλους μεταδίδουμε ένα πνεύμα διαλυτικό.
Διακονία ιερή
Μετά από το πρόβλημα που δημιουργήθηκε, οι δώδεκα Απόστολοι συγκάλεσαν το πλήθος των πιστών και τους είπαν: Δεν μας φαίνεται σωστό να αφήσουμε εμείς το κήρυγμα του λόγου του Θεού και να υπηρετούμε στα τραπέζια του φαγητού. Εξετάστε λοιπόν προσεκτικά και εκλέξτε από σας τους ίδιους επτά άνδρες που να έχουν καλή μαρτυρία από όλους και σύνεση και να είναι γεμάτοι από Άγιο Πνεύμα, «άνδρας εξ υμών μαρτυρουμένους επτά», για να επιτελούν τη διακονία αυτή. Κι εμείς θα αφοσιωθούμε αποκλειστικά στην προσευχή και στη διακονία του κηρύγματος.
Η πρόταση αυτή των Αποστόλων φάνηκε αρεστή στα μέλη της Εκκλησίας. Και διάλεξαν τον Στέφανο, άνδρα γεμάτο με πίστη και πολλά χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, τον Φίλιππο, τον Πρόχορο και τον Νικάνορα, τον Τίμωνα και τον Παρμενά και τον Νικόλαο από την Αντιόχεια. Αυτούς τους επτά τους παρουσίασαν ενώπιον των Αποστόλων. Και αυτοί, αφού προσευχήθηκαν, έβαλαν επάνω τους τα χέρια τους, για να τους μεταδοθεί η θεία Χάρη. Έτσι το κήρυγμα του λόγου του Θεού είχε θαυμαστή πρόοδο και διάδοση. Και ο αριθμός των πιστών στα Ιεροσόλυμα μεγάλωνε πάρα πολύ. Αλλά και πλήθος πολύ από τους ιερείς των Ιουδαίων αποδέχονταν την πίστη.
Πώς λοιπόν λύθηκε το πρόβλημα των γογγυσμών; Μήπως το έλυσαν οι γογγυστές; Κάθε άλλο. Το έλυσαν άνθρωποι πλήρεις Πνεύματος Αγίου. Άνθρωποι που είχαν την έξωθεν καλή μαρτυρία, ακέραιοι και αξιόπιστοι, ενάρετοι και ταπεινοί. Με διοικητικά και πνευματικά χαρίσματα. Τίμιοι στη διαχείριση, συνετοί στη συμπεριφορά τους. Διότι με τα πολλά αυτά χαρίσματα και τις αρετές τους μπορούσαν να διευθετούν καλύτερα τα διάφορα προβλήματα που προέκυπταν· να προλαβαίνουν τα παράπονα των πιστών και να διανέμουν τα αγαθά της Εκκλησίας με δικαιοσύνη.
Μέσα στην Εκκλησία του Χριστού υπάρχουν σε κάθε εποχή άνθρωποι που διακονούν στα ιερά της έργα: κληρικοί και λαϊκοί, επίτροποι, ψάλτες, νεωκόροι, κυρίες του φιλοπτώχου, κύριοι και κυρίες στα συσσίτια, στους εράνους, στις φιλανθρωπίες, σε κάθε έργο. Όσοι λοιπόν διακονούμε στα ιερά έργα της Εκκλησίας, και πολύ περισσότερο όσοι διαχειριζόμαστε τα ιερά χρήματα, πρέπει να έχουμε φρόνηση, σύνεση και φόβο Θεού. Να επιτελούμε τα ιερά έργα με φόβο και τρόμο. Με τη συναίσθηση ότι θα δώσουμε κάποτε λόγο στον Θεό. Γι’ αυτό να εκζητούμε διαρκώς τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος για να εργαζόμαστε τα ιερά μας έργα με δικαιοσύνη και σοφία, με πίστη και φόβο Θεού.