Αγίου Νικόλαου Βελιμίροβιτς
Στον κύριο Θωμά Ο: Γράφετε, πως γίνατε ογδόντα χρονών, και πως είστε ακόμα δυνατός και νέος ως προς το πνεύμα. Πολλές φορές ο θάνατος σας πλησίασε, όμως πάντα ξαφνικά σωζόσασταν. Γι’ αυτό ρωτάτε: Υπάρχει μοίρα, και πώς η Ορθόδοξη Εκκλησία βλέπει τη μοίρα;
Εάν ως μοίρα εννοείτε την τυφλή τυχαία σύμπτωση ή το μοιραίο, η Εκκλησία σ’ αυτό είναι κατηγορηματικά αντίθετη. Η Εκκλησία βασίζεται εξ’ ολοκλήρου στον Λόγο. Τίποτα δεν αποδίδει ούτε στην τυφλή τυχαία σύμπτωση ούτε στο τυχαίο, το μοιραίο, αλλά όλα τα αποδίδει στην πρόνοια του παντοδύναμου και τα πάντα ορώντως Θεού, που ενεργεί με ανώτερο σχέδιο. Η ίδια η λέξη «μοίρα» έρχεται από τη λέξη «δίκη», σ’ αυτή την περίπτωση τη δίκη του Θεού. «Εμνήσθην των κριμάτων σου απ’ αιώνος, Κύριε, και παρεκλήθην» (Ψαλμ. 118.52), λέει ο Ψαλμωδός. Δηλαδή θυμάται πως ο Κύριος επιβράβευε τους δίκαιους και τιμωρούσε τους αμαρτωλούς ήδη σ’ αυτόν τον κόσμο. Πάλι λέει: «Από γαρ των κριμάτων σου εφοβήθην» (Ψαλμ. 118,120). Και πάλι: «Εν τη δικαιοσύνη σου ζήσόν με» (Ψαλμ. 118.40). Στο σλάβικο κείμενο χρησιμοποιείται η λέξη subda [μοίρα] αντί sud [κρίση, δίκη]. Κι εμείς συχνά λέμε: «πώς κρίνεις εσύ περί αυτού του ζητήματος;». Που σημαίνει: «πώς σκέφτεσαι περί αυτού του ζητήματος;». Η μοίρα, λοιπόν, είναι η σκέψη του Θεού περί όλων όσων γίνονται και συμβαίνουν: όμως δεν είναι σκέψη παθητική και αδύναμη σαν την ανθρώπινη, αλλά δραστήρια και αποφασιστική.
Κάποιος ετοιμαζόταν αποβραδίς για να πάει την επόμενη μέρα στην κοντινή πόλη, όμως εκείνη τη νύχτα τον έφθασε ο θάνατος και τον μετέφερε στη μακρινή ουράνια πόλη. Και λένε οι άνθρωποι: «τέτοια είναι η μοίρα του». Κάποιος ετοιμαζόταν να πάρει μια κοπέλα, όμως ξαφνικά παντρεύτηκε μια άλλη. Πάλι λένε οι άνθρωποι: «η μοίρα»! Κάποιος βγήκε από το χαράκωμα στην οπισθοφυλακή του στρατού. Όμως κάτω από τη σκηνή τον βρήκε η σφαίρα και ο θάνατος. Πάλι: «η μοίρα»! Όμως ποτέ και πουθενά η «τυφλή» μοίρα αλλά η μοίρα [= η κρίση] η διορατική, προερχόμενη από την κρίση και την Πρόνοια του Θεού, ο Οποίος ξέρει σ’ όλα το γιατί. Όποιος αποδέχεται την «τυφλή μοίρα», μ’ αυτό και μόνο ομολογεί ότι αδυνατεί να κατανοήσει την αιτία και το νόημα κάποιου συμβάντος. Τίποτα απ’ όσα συμβαίνουν στους ανθρώπους δεν γίνεται χωρίς τον Δίκαιο και Ελεήμονα Θεό. Να επαναλάβουμε ξανά εκείνο τον λόγο του Σωτήρα: «ουχί πέντε στρουθία πωλείται ασσαρίων δύο; και εν εξ αυτών ουκ έστιν επιλελησμένον ενώπιον του Θεού· αλλά και αι τρίχες της κεφαλής υμών πάσαι ηρίθμηνται» (Λουκ. 12, 6-7). Κι έτσι, κανενός η μοίρα δεν είναι ούτε «τυφλή» ούτε τυχαία, αλλά σκεπτόμενη και προνοητική. Κατά τέτοια έξυπνη και διορατική μοίρα εσείς αποφύγατε τον θάνατο που σας πλησίασε πολλές φορές και επιζήσατε.
Από τον Θεό ζωή και σωτηρία
(Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, “Δεν φτάνει μόνο η πίστη”, Εκδ. “Εν πλω”), http://alopsis.gr/