Ο πραγματικός κίνδυνος βρίσκεται αλλού
Άγγελος Συρίγος
Από τώρα μέχρι τις τουρκικές εκλογές θα υπάρξει ρητορική έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά όχι κάποιο θερμό επεισόδιο
Αυτό εκτιμά ο αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου Άγγελος Συρίγος, ο οποίος έδωσε το Σάββατο διάλεξη, ως ο πρώτος καλεσμένος του, στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο της Πολιτιστικής Εταιρείας Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος.
«Ο Ερντογάν δεν θέλει να διακινδυνεύσει να φανεί ότι ο τουρκικός στρατός είναι λίγος σε σχέση με την εικόνα που έχει περάσει για τη δυνατότητά του αυτή», είπε ο κ. Συρίγος, εκτιμώντας όμως και ότι «μετά τις εκλογές ξαναμπαίνουμε στο παιχνίδι, που παιζόταν ως τώρα, όπου ο μεγάλος κίνδυνος είναι στην κυπριακή ΑΟΖ».
«Στην κυπριακή ΑΟΖ», εξήγησε, «διακυβεύονται δύο στρατηγικά συμφέροντα της Τουρκίας: Εάν βρεθούν ενεργειακά κοιτάσματα και εναλλακτική πηγή τροφοδοσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης με φυσικό αέριο, τότε η μεν Τουρκία χάνει τον στρατηγικό της σχεδιασμό να γίνει ο μοναδικός φορέας φυσικού αερίου προς την Ευρώπη από την Ανατολή και -το δεύτερο- χάνει την κυρίαρχη θέση που έχει στην Κύπρο. Θα προσπαθήσει, λοιπόν, να αντιδράσει σε αυτήν την κατάσταση και θα στείλει μάλλον το πλοίο, το οποίο έχει αυτή τη στιγμή και κάνει γεωτρήσεις, με σκοπό να δημιουργήσει προβλήματα και να αμφισβητήσει την κυπριακή ΑΟΖ».
Σε ό,τι αφορά το ενδεχόμενο να υπάρξει κλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο, στο πλαίσιο της προεκλογικής περιόδου, μετά την προκήρυξη πρόωρων εκλογών στην Τουρκία, ο καθηγητής παρατήρησε: «Ο Ερντογάν θα «σηκώσει» τα ελληνοτουρκικά μόνο στον βαθμό που προκληθεί από την αντιπολίτευση, μόνο στον βαθμό που θα πρέπει να απαντήσει στην αντιπολίτευση, εάν τον κατηγορήσει η αντιπολίτευση ότι έχει υποχωρήσει».
«Πάει σε εκλογές σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, καθώς εάν τις έκανε τον Νοέμβριο θα έπρεπε να έχει ανανεώσει την κατάσταση εκτάκτου ανάγκης άλλες έξι φορές. Πάει σε εκλογές με την αντιπολίτευση χωρίς να έχει υποψηφίους, καθώς δεν ξέρουμε ποιοι είναι υποψήφιοι απέναντι στον Ερντογάν, πάει με την οικονομία σε μία καλούτσικη κατάσταση. Δεν θα έχει πάει στις δημοτικές εκλογές το 2019 -του χρόνου τον Μάρτιο έχει δημοτικές εκλογές- όπου βάσει των αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος του 2017 το AKP, το κόμμα του, θα χάσει τα μεγάλα κέντρα, Άγκυρα, Κωνσταντινούπολη και αυτό γι” αυτόν θα ήταν ένα ψυχολογικό πλήγμα, γιατί έγινε αρχηγός της Τουρκίας ως δήμαρχος Κωνσταντινούπολης», διευκρίνισε.
«Οι επιδιώξεις της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ»
Σε ό,τι αφορά τις τουρκικές διεκδικήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ, ο κ. Συρίγος παρατήρησε πως η τακτική της Κύπρου να προβεί σε συμφωνημένες οριοθετήσεις με τις γειτονικές χώρες ήταν η πλέον ενδεδειγμένη, καθώς άρει οποιεσδήποτε νομικές διεκδικήσεις. Σε ό,τι αφορά την προσωρινή διακοπή των ερευνών, στην οποία είχε προχωρήσει η ιταλική ΕΝΙ, μετά την παρενόχληση των ερευνών της από το τουρκικό «Μπαρμπαρός», σημείωσε πως το ενδιαφέρον της ΕΝΙ δεν εστιάζεται στο τεμάχιο 3, όπου εμποδίστηκε από τους Τούρκους. «Έχει πάρει η ΕΝΙ τα δικαιώματα αλλά δεν την πολυενδιαφέρει το τεμάχιο 3 και ο λόγος που πήγε είναι διότι έπρεπε να δείξει ότι έχει ενδιαφέρον. Η ΕΝΙ ενδιαφέρεται για το τεμάχιο 6 και το κοίτασμα Καλυψώ. Πήγε στο 3 γιατί είχε συμβατική υποχρέωση να πάει», εξήγησε.
Ο καθηγητής υπογράμμισε ότι έχει σημασία πως η Τουρκία δεν πέτυχε αυτό που ήθελε να «γκριζάρει» περιοχές της κυπριακής ΑΟΖ. «Ένας επιπλέον λόγος που δεν έχει γκριζάρει την περιοχή είναι ότι υπάρχουν τρεις οριοθετήσεις με Αίγυπτο, με Ισραήλ και Λίβανο», είπε, εκτιμώντας πως αυτός ήταν ένας από τους λόγους που η Τουρκία προχώρησε στην αγορά του Deepsea Metro II».
«Η Τουρκία έχει κάνει μία επένδυση περίπου 700 εκατ. δολ. Είναι πολλά τα λεφτά κι επειδή είναι πολλά τα λεφτά, είναι προφανές ότι η Τουρκία τα έχει δώσει με σκοπό να δημιουργήσει πρόβλημα, άρα θα δημιουργήσει πρόβλημα το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα […] Θα στείλει το Deepsea Metro II κάποια στιγμή μετά τις εκλογές να κάνει γεώτρηση. Έχει κάνει έρευνες το Μπαρμπαρος στην περιοχή κι έχουν εικόνα πού μπορεί να υπάρχουν κοιτάσματα, αλλά το βασικό δεν είναι τόσο να βρουν κοιτάσματα, αλλά να περάσουν την ιδέα ότι μπαίνουν στην περιοχή και κάνουν ό,τι θέλουν», εξήγησε.
Σε ό,τι αφορά το τεμάχιο 10, ο κ. Συρίγος σημείωσε ότι «δεν διεκδικεί τίποτε η Τουρκία», προβλέποντας ότι «θα στείλει πολεμικά πλοία της στην ευρύτερη περιοχή να παρακολουθούν τι γίνεται, θα καταθέσει διαμαρτυρίες, αλλά δεν πρόκειται να ασχοληθεί με τους Αμερικανούς της Exxon Mobil», ενώ για τις κινήσεις των Τουρκοκυπρίων στην ΑΟΖ είπε ότι «δεν θέλουν να μπλέκονται με εταιρείες που έχουν δικαιώματα στην περιοχή». «Κατά τη δική μου εκτίμηση, εάν η Τουρκία επιλέξει κάποιες περιοχές, θα επιλέξει ή το άλλο τμήμα του τεμαχίου 6, το οποίο έχει όμοια γεωλογικά χαρακτηριστικά με το κοίτασμα Καλυψώ ή θα παίξει στις περιοχές που είναι οι Τουρκοκύπριοι», κατέληξε ο καθηγητής.