«Ραββί, συ ει ο υιός του Θεού»
Ευαγγέλιο-Απόστολος, σχολιασμός
Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἠθέλησεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐξελθεῖν εἰς τὴν Γαλιλαίαν· καὶ εὑρίσκει Φίλιππον καὶ λέγει αὐτῷ· ἀκολούθει μοι. ἦν δὲ ὁ Φίλιππος ἀπὸ Βηθσαϊδά, ἐκ τῆς πόλεως Ἀνδρέου καὶ Πέτρου. εὑρίσκει Φίλιππος τὸν Ναθαναὴλ καὶ λέγει αὐτῷ ὃν ἔγραψε Μωϋσῆς ἐν τῷ νόμῳ καὶ οἱ προφῆται, εὑρήκαμεν, ᾿Ιησοῦν τὸν υἱὸν τοῦ ᾿Ιωσὴφ τὸν ἀπὸ Ναζαρέτ. καὶ εἶπεν αὐτῷ Ναθαναήλ· ἐκ Ναζαρὲτ δύναταί τι ἀγαθὸν εἶναι; λέγει αὐτῷ Φίλιππος· ἔρχου καὶ ἴδε. εἶδεν ὁ ᾿Ιησοῦς τὸν Ναθαναὴλ ἐρχόμενον πρὸς αὐτὸν καὶ λέγει περὶ αὐτοῦ· ἴδε ἀληθῶς ᾿Ισραηλίτης, ἐν ᾧ δόλος οὐκ ἔστι. λέγει αὐτῷ Ναθαναήλ· πόθεν με γινώσκεις; ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῷ· πρὸ τοῦ σε Φίλιππον φωνῆσαι, ὄντα ὑπὸ τὴν συκῆν εἶδόν σε. ἀπεκρίθη Ναθαναὴλ καὶ λέγει αὐτῷ· ραββί, σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τοῦ ᾿Ισραήλ. ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῷ· ὅτι εἶπόν σοι, εἶδόν σε ὑποκάτω τῆς συκῆς, πιστεύεις; μείζω τούτων ὄψει. καὶ λέγει αὐτῷ· ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀπ᾿ ἄρτι ὄψεσθε τὸν οὐρανὸν ἀνεῳγότα, καὶ τοὺς ἀγγέλους τοῦ Θεοῦ ἀναβαίνοντας καὶ καταβαίνοντας ἐπὶ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου.
«Ραββί, σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ»
Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας σήμερα, γιορτάζουμε τὸν θρίαμβο τῆς Ὀρθοδοξίας ἐνάντια σὲ ὅλους τοὺς ἐχθρούς της, διῶκτες καὶ αἱρετικούς. Στὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα ἀκούσαμε τὴν ὁμολογία τοῦ Ναθαναήλ: «Ραββί, σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ»· Διδάσκαλε, Ἐσὺ εἶσαι ὁ ἐνανθρωπήσας Υἱὸς τοῦ Θεοῦ. Ἡ ὁμολογία ὅμως αὐτὴ εἶναι ὁμολογία ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων. Σ᾿ αὐτὴ τὴν ὁμολογία ἔγκειται τὸ μεγαλεῖο τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἂς δοῦμε σήμερα πολὺ σύντομα δύο μόνο πτυχὲς τοῦ μεγαλείου της: ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία ἔχει τὴ μοναδικὴ ἀλήθεια καὶ ὅτι ἡ δύναμή της εἶναι ἀκατάλυτη.
1. Ἡ Ἐκκλησία «πολεμουμένη νικᾷ»!
Πανηγυρικὴ καὶ λαμπρὴ ἡ σημερινὴ ἡμέρα, Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἡμέρα κατὰ τὴν ὁποία ἑορτάζουμε τὸ ἐκπληκτικὸ θαῦμα τῆς πίστεως, τὸν θρίαμβο γιὰ τὴν ἐπικράτηση τῆς ἀλήθειας τῆς Ὀρθοδοξίας ἔναντι τῆς πλάνης τῶν αἱρέσεων.
2.000 χρόνια τώρα ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία «πολεμουμένη νικᾷ» (ἱερὸς Χρυσόστομος)! Καταδιώκεται, ἀλλὰ δὲν σταματᾶ νὰ ἐξαπλώνεται‧ σπιλώνεται, ἀλλὰ διατηρεῖ καθαρὴ καὶ ἀνόθευτη τὴν ἀλήθεια‧ φυλακίζεται, καὶ μένει πάντα ἐλεύθερη‧ φαίνεται ὅτι πεθαίνει, ἀλλὰ ἀνασταίνεται. Διωγμοὶ καὶ μαρτύρια, αἱρέσεις καὶ συκοφαντικὲς ἐπιθέσεις, κύματα ἀθεΐας καὶ πολεμικῆς τοῦ διαβόλου δὲν στάθηκαν ἱκανὰ νὰ ἀκυρώσουν τὸν σωστικὸ λόγο καὶ τὴν ἁγιαστικὴ δύναμή της. Κι ἐπαληθεύεται ἔτσι ὁ προφητικὸς λόγος τοῦ Κυρίου ποὺ εἶπε ὅτι «πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς» (Ματθ. ις΄ 18)· δηλαδή, ὁ θάνατος καὶ οἱ ὀργανωμένες δυνάμεις τοῦ κακοῦ ποτὲ δὲν θὰ κατανικήσουν τὴν Ἐκκλησία!
Ἂς δοξάζουμε λοιπὸν τὸν παντοδύναμο Κύριο, διότι μᾶς ἀξίωσε νὰ γίνουμε μέλη τῆς ἁγίας Του Ἐκκλησίας, κι ἂς ἀγωνιζόμαστε γιὰ νὰ διατηρήσουμε ἀκέραιο τὸ θησαυρὸ τῆς Ὀρθοδοξίας, ποὺ παραλάβαμε ἀπὸ τοὺς Ἀποστόλους καὶ τοὺς Ἱεράρχες, τοὺς Μάρτυρες καὶ τοὺς Ἀσκητὲς καὶ ὅλους τοὺς Ἁγίους, ποὺ ἔζησαν ὡς πιστοὶ καὶ ἀφοσιωμένοι μαθητὲς Ἐκείνου.
2. Τὸ χρέος τῆς ἱεραποστολῆς
Ἕνα ἀπὸ τὰ κύρια χαρακτηριστικὰ τῆς Ἐκκλησίας εἶναι αὐτὸ ποὺ ὁμολογοῦμε στὸ «Πιστεύω» μὲ τὴ λέξη «Ἀποστολική». Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία διατηρεῖ τὴν ἀποστολικὴ διαδοχὴ καὶ συνεχίζει τὸ ἔργο τῶν ἁγίων Ἀποστόλων. Γι’ αὐτὸ καὶ τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο κατὰ τὴν ἐπίσημη αὐτὴ ἡμέρα μᾶς μεταφέρει στὴν κλήση τῶν πρώτων μαθητῶν τοῦ Κυρίου. Ὁ Κύριος Ἰησοῦς εἶχε ἤδη ἀπευθύνει στὸν Ἀνδρέα καὶ τὸν Ἰωάννη τὴν πρόσκληση νὰ Τὸν ἀκολουθήσουν, κι ἔπειτα στὸν Πέτρο, ποὺ ὁδηγήθηκε στὸν Χριστὸ ἀπὸ τὸν ἀδελφό του, τὸν Ἀνδρέα. Τώρα ὁ Κύριος καλεῖ τὸν Φίλιππο. Κι ἐκεῖνος τρέχει ἀμέσως νὰ βρεῖ τὸν φίλο του τὸν Ναθαναὴλ καὶ νὰ τοῦ ἀναγγείλει τὴν εὐχάριστη εἴδηση: «Ὃν ἔγραψε Μωϋσῆς ἐν τῷ νόμῳ καὶ οἱ προφῆται, εὑρήκαμεν, Ἰησοῦν»· Αὐτὸν γιὰ τὸν Ὁποῖο ἔγραψε ὁ Μωυσῆς στὸ Νόμο καὶ προφήτευσαν οἱ προφῆτες, Τὸν βρήκαμε! Εἶναι ὁ Ἰησοῦς!
Ἡ αὐθόρμητη αὐτὴ κίνηση τοῦ Φιλίππου φανερώνει τὴν ἀγάπη καὶ τὸ ἐνδιαφέρον του γιὰ τὸν πλησίον. Αὐτὸ ἀποτελεῖ οὐσιῶδες γνώρισμα καὶ κάθε συνειδητοῦ χριστιανοῦ. «Οὐδὲν ψυχρότερον χριστιανοῦ ἑτέρους μὴ σώζοντος», σημειώνει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος (PG 60, 162). Τίποτε πιὸ ψυχρὸ δὲν ὑπάρχει ἀπὸ τὸν χριστιανὸ ποὺ δὲν ἐνδιαφέρεται γιὰ τὴ σωτηρία τῶν ἄλλων.
Ἀποτελεῖ χρέος ἀγάπης πρὸς τοὺς ἀδελφούς μας νὰ τοὺς διαφωτίζουμε σχετικὰ μὲ τὴν Ὀρθόδοξη πίστη καὶ ζωή. Νὰ τοὺς συστήσουμε ἕνα κατάλληλο βιβλίο ἢ περιοδικό, κάποια ὁμιλία πνευματικοῦ καταρτισμοῦ· νὰ τοὺς βοηθήσουμε γιὰ τὴ συνειδητὴ συμμετοχή τους στὰ Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας‧ νὰ τοὺς ὑποδείξουμε μὲ διάκριση ποιὸ εἶναι τὸ ὀρθὸ σύμφωνα μὲ τὴν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας. Πάνω ἀπ’ ὅλα νὰ τοὺς διδάσκουμε μὲ τὸ παράδειγμά μας, τὸ ὁποῖο, ἂν εἶναι σωστό, ἀποτελεῖ τὴν πιὸ πειστικὴ ἀπόδειξη ὅτι τὸ Εὐαγγέλιο ἐφαρμόζεται καὶ σήμερα, καὶ φωτίζει, εἰρηνεύει καὶ ἁγιάζει τὴν ψυχὴ κάθε ἀνθρώπου.
3. Προσωπικὴ ἐμπειρία πίστεως
Βέβαια ἡ ὀρθόδοξη πίστη δὲν κατακτᾶται ὡς θεωρητικὴ γνώση, οὔτε ἐξαντλεῖται στὴ διδασκαλία κάποιων δογμάτων. Στὴν οὐσία ἀποτελεῖ προσωπικὴ ἐμπειρία καὶ βίωμα ζωῆς. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Φίλιππος πρότεινε στὸν φίλο του τὸν Ναθαναὴλ νὰ ἔρθει ὁ ἴδιος καὶ νὰ γνωρίσει προσωπικὰ τὸν Χριστό. «Ἔρχου καὶ ἴδε»! τοῦ εἶπε. Εἶναι ἀπαραίτητο νὰ πλησιάσουμε μόνοι μας νὰ γευθοῦμε, νὰ καταλάβουμε τί πιστεύουμε, τί εἶναι ἡ χριστιανικὴ ζωή, τί μεγαλεῖα ζοῦμε στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Νὰ ἐκτιμήσουμε τὴν πίστη μας, ποὺ εἶναι ἀληθινὴ καὶ ὁλοζώντανη. Νὰ τὴ χαροῦμε καὶ νὰ τὴν ἀπολαύσουμε! Τί μπορεῖς νὰ καταλάβεις, ἂν σοῦ μιλᾶνε μόνο γιὰ τὴ γλυκύτητα ποὺ ἔχει τὸ μέλι, κι ἐσὺ δὲν τὸ ἔχεις γευθεῖ οὔτε μία φορά;… Ἡ Ὀρθόδοξη πίστη μας εἶναι θησαυρός. Ἡ λατρεία μας, πλοῦτος ἀνεξάντλητος. Ἡ πνευματικὴ ζωὴ εἶναι χαρὰ καὶ ἀπόλαυση. Ὅλα αὐτὰ ὅμως μποροῦμε νὰ τὰ νιώσουμε, μόνο ἂν τὰ γευθοῦμε προσωπικά.
Μέσα στὸν ἀλλοπρόσαλλο κόσμο ποὺ ζοῦμε, σὲ καιροὺς πρωτοφανοῦς συγχύσεως καὶ συμβιβασμῶν, σήμερα, Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας, προβάλλει ἐπιτακτικὸ τὸ χρέος μας: νὰ βιώσουμε τὴν Ὀρθόδοξη πίστη καὶ παράδοση ὡς τὴ μοναδικὴ ὁδὸ σωτηρίας καὶ νὰ ἀγωνιζόμαστε γιὰ νὰ τὴν διατηρήσουμε γνήσια καὶ ἀνόθευτη. Ἔτσι τὸ φῶς τῆς Ὀρθοδοξίας θὰ μεταλαμπαδεύεται ἀπὸ γενιὰ σὲ γενιὰ καὶ θὰ ἀκτινοβολεῖ σ’ ὅλο τὸν κόσμο· «ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς»!
Ἀποστολος: (Ἑβρ. ια΄ 24-26, 32-40)
Ἀδελφοί, πίστει Μωϋσῆς μέγας γενόμενος ἠρνήσατο λέγεσθαι υἱὸς θυγατρὸς Φαραώ, μᾶλλον ἑλόμενος συγκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ Θεοῦ ἢ πρόσκαιρον ἔχειν ἁμαρτίας ἀπόλαυσιν, μείζονα πλοῦτον ἡγησάμενος τῶν Αἰγύπτου θησαυρῶν τὸν ὀνειδισμὸν τοῦ Χριστοῦ· ἀπέβλεπε γὰρ εἰς τὴν μισθαποδοσίαν. Καὶ τί ἔτι λέγω; ἐπιλείψει γάρ με διηγούμενον ὁ χρόνος περὶ Γεδεών, Βαράκ τε καὶ Σαμψὼν καὶ ᾿Ιεφθάε, Δαυΐδ τε καὶ Σαμουὴλ καὶ τῶν προφητῶν, οἳ διὰ πίστεως κατηγωνίσαντο βασιλείας, εἰργάσαντο δικαιοσύνην, ἐπέτυχον ἐπαγγελιῶν, ἔφραξαν στόματα λεόντων, ἔσβεσαν δύναμιν πυρός, ἔφυγον στόματα μαχαίρας, ἐνεδυναμώθησαν ἀπὸ ἀσθενείας, ἐγενήθησαν ἰσχυροὶ ἐν πολέμῳ, παρεμβολὰς ἔκλιναν ἀλλοτρίων· ἔλαβον γυναῖκες ἐξ ἀναστάσεως τοὺς νεκροὺς αὐτῶν· ἄλλοι δὲ ἐτυμπανίσθησαν, οὐ προσδεξάμενοι τὴν ἀπολύτρωσιν, ἵνα κρείττονος ἀναστάσεως τύχωσιν· ἕτεροι δὲ ἐμπαιγμῶν καὶ μαστίγων πεῖραν ἔλαβον, ἔτι δὲ δεσμῶν καὶ φυλακῆς· ἐλιθάσθησαν, ἐπρίσθησαν, ἐπειράσθησαν, ἐν φόνῳ μαχαίρας ἀπέθανον, περιῆλθον ἐν μηλωταῖς, ἐν αἰγείοις δέρμασιν, ὑστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι, ὧν οὐκ ἦν ἄξιος ὁ κόσμος, ἐν ἐρημίαις πλανώμενοι καὶ ὄρεσι καὶ σπηλαίοις καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς. Καὶ οὗτοι πάντες μαρτυρηθέντες διὰ τῆς πίστεως οὐκ ἐκομίσαντο τὴν ἐπαγγελίαν, τοῦ Θεοῦ περὶ ἡμῶν κρεῖττόν τι προβλεψαμένου, ἵνα μὴ χωρὶς ἡμῶν τελειωθῶσι.
ΟΙ ΠΕΙΡΑΣΜΟΙ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ
«Ἐπειράσθησαν»
Σήμερα, Α´ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν, γιορτάζουμε τὸν θρίαμβο τῆς Ὀρθοδοξίας ἐναντίον ὅλων τῶν ἐχθρῶν της, αἱρετικῶν καὶ διωκτῶν της. Στὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα παρήλασαν μπροστὰ ἀπὸ τὰ μάτια μας οἱ μορφὲς τῶν δικαίων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης – γιατὶ σ᾿ αὐτοὺς ἀναφέρεται ὁ ἀπόστολος Παῦλος – ἀλλὰ καὶ τῶν Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας. Καὶ οἱ μὲν καὶ οἱ δὲ κράτησαν ἀνόθευτη τὴν πίστη τους ἀπὸ ὁποιαδήποτε πλάνη, ἀλλὰ καὶ ἔδειξαν ἀξιοθαύμαστη πίστη, ἐμπιστοσύνη στὸν Θεὸ καὶ εὐαρέστησαν ἀπέναντί Του. Ἀπόδειξη; Τὰ θαυμαστὰ κατορθώματα ποὺ ἐπιτέλεσαν μὲ τὴν πίστη τους, καὶ ἡ θαυμαστὴ ὑπομονὴ ποὺ ἔδειξαν σὲ μεγάλες δυσκολίες ποὺ ἀντιμετώπισαν, ἀκριβῶς λόγῳ τῆς πίστεώς τους στὸν ἀληθινὸ Θεό. Μεταξὺ τῶν ἄλλων δυσκολιῶν ὁ ἅγιος Ἀπόστολος ἀναφέρει ὅτι «ἐπειράσθησαν», δηλαδὴ ὅτι δοκίμασαν πολλοὺς πειρασμούς. Ἂς δοῦμε λοιπὸν σήμερα γιατί ὁ Θεὸς παραχωρεῖ πειρασμοὺς στὴ ζωή μας καὶ πῶς πρέπει νὰ τοὺς ἀντιμετωπίζουμε.
1. Μᾶς ὠφελοῦν πάρα πολὺ
Πρῶτα-πρῶτα πρέπει νὰ διευκρινίσουμε ὅτι ὑπάρχουν δύο εἰδῶν πειρασμοί, οἱ ἁμαρτητικοί (φιληδονίας, φιλαργυρίας, φιλοδοξίας) καὶ οἱ πειρασμοὶ τῶν θλίψεων. Μὲ τοὺς πρώτους δὲν ἔχει καμία σχέση ὁ ἅγιος Θεός. Ἡ διεφθαρμένη φύση μας αἰσθάνεται ἕλξη καὶ δίνει ὑπόσταση σ᾿ αὐτοὺς τοὺς πειρασμούς. Τὶς θλίψεις ὅμως, ποὺ κατ᾿ ἀρχὴν δὲν τὶς θέλει ὁ Θεός, τὶς ἐπιτρέπει γιὰ τὸ καλό μας.
Γιατί ὅμως ὁ Θεὸς εἴτε στέλνει τὶς θλίψεις εἴτε παραχωρεῖ στὸν πονηρὸ καὶ τὰ ὄργανά του νὰ μᾶς πειράζουν; Διότι οἱ πειρασμοὶ μᾶς ὠφελοῦν πάρα πολύ. Εἶπε ὁ Μέγας Ἀντώνιος: «Οὐδεὶς ἀπείραστος δυνήσεται εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. Ἔπαρον γὰρ, φησί, τοὺς πειρασμοὺς, καὶ οὐδεὶς ὁ σωζόμενος»1. Κανεὶς ποὺ δὲν δοκίμασε πειρασμούς, δὲν θὰ μπορέσει νὰ εἰσέλθει στὴ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Διότι ἔχει λεχθεῖ: Πάρε τοὺς πειρασμοὺς καὶ τότε δὲν πρόκειται κανεὶς νὰ σωθεῖ.
Οἱ πειρασμοὶ μᾶς δίνουν τὴν ἀφορμὴ νὰ ἀγωνιστοῦμε. Μέσα στὸν ἀγώνα γνωρίζουμε τὸν ἑαυτό μας, τὴν ἀδυναμία καὶ ἀθλιότητά μας, ταπεινωνόμαστε, καταφεύγουμε στὸν Θεὸ καὶ γνωρίζουμε τὴ δύναμή Του καὶ κυρίως τὴν ἀγάπη Του. Γράφει σχετικὰ ὁ ὅσιος Δωρόθεος ποὺ ἀσκήτευε στὴ Γάζα τῆς Παλαιστίνης: Ἡ ἄνεση ἀποχαυνώνει τὴν ψυχή· «οἱ δὲ πειρασμοὶ συσφίγγουσιν αὐτὴν καὶ ἑνοῦσιν αὐτὴν τῷ Θεῷ»· οἱ πειρασμοὶ τὴ γυμνάζουν, τὴ δυναμώνουν καὶ τὴν ἑνώνουν μὲ τὸν Θεό, ὅπως λέει ὁ προφήτης: «Κύριε, ἐν θλίψει ἐμνήσθημέν σου» (Ἡσ. κς´ [26] 16)2.
2. Μὲ ὑπομονὴ καὶ ἀγωνιστικότητα
Ὡστόσο γιὰ νὰ ὠφεληθοῦμε ἀπὸ τοὺς πειρασμούς, εἶναι ἀνάγκη νὰ τοὺς ἀντιμετωπίζουμε θεάρεστα. Εἰδάλλως γίνονται ἀφορμὴ ἁμαρτίας. Πῶς λοιπὸν ὀφείλουμε νὰ τοὺς δεχόμαστε;
Κατ᾿ ἀρχὰς δὲν πρέπει νὰ τοὺς προκαλοῦμε. «Μὴ δῴης εἰς σάλον τὸν πόδα σου, μηδὲ νυστάξει ὁ φυλάσσων σε», μᾶς διδάσκει ὁ ἱερὸς Ψαλμωδός (Ψαλ. ρκ´ [120] 3). Μὴ βάλεις ἀπὸ μόνος σου τὸν ἑαυτό σου σὲ πειρασμό, καὶ τότε δὲν θὰ νυστάξει αὐτὸς ποὺ σὲ φυλάει, δηλαδὴ δὲν θὰ χάσεις τὴν προστασία τοῦ Θεοῦ. Καὶ νὰ παρακαλοῦμε τὸν Κύριο, ὅπως ὁ Ἴδιος μᾶς τὸ δίδαξε: «Μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν». Μὴν ἐπιτρέπεις, Κύριε, νὰ μπαίνουμε σὲ πειρασμό.
Ὅταν ὅμως ἔρχονται, νὰ τοὺς ἀντιμετωπίζουμε μὲ εἰρήνη, μὲ πίστη στὸν Θεὸ καὶ ἄκαμπτη ἀγωνιστικότητα. Καὶ τοὺς μὲν ἁμαρτητικοὺς πειρασμοὺς νὰ τοὺς ἀποκρούουμε μὲ κάθε ἐπιμέλεια, τὶς δὲ θλίψεις νὰ τὶς ἀντιμετωπίζουμε μὲ πολλὴ ὑπομονή, εἰ δυνατὸν καὶ μὲ εὐχαριστία πρὸς τὸν Θεό, ὡς ἐξαιρετικὰ ὠφέλιμα παιδαγωγικὰ μέσα ποὺ συντελοῦν στὴν κάθαρση καὶ τὸν ἐξαγιασμό μας.
Πῶς μποροῦμε νὰ τὸ κατορθώσουμε αὐτό; «Γρηγορεῖτε καὶ προσεύχεσθε», προτρέπει ὁ Κύριος. Ἀγρυπνεῖτε καὶ προσεύχεσθε· ὄχι ὅταν ἔλθει ὁ πειρασμός, ἀλλ᾿ «ἵνα μὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν» (Ματθ. κς´ [26] 41)· γιὰ νὰ μὴν πέσετε σὲ πειρασμό. Δηλαδὴ λόγῳ τῆς ἀδυναμίας μας ὀφείλουμε πάντοτε νὰ ἀγωνιζόμαστε γιὰ τὴν ψυχή μας, ὄχι μόνο τὴν ὥρα τοῦ πειρασμοῦ. Νὰ ζοῦμε μὲ συνεχὴ ἄσκηση τῶν ἀρετῶν, μὲ προσευχή, μελέτη τῶν Γραφῶν, τακτικὴ μυστηριακὴ ζωή. Τότε δὲν θὰ μᾶς αἰφνιδιάζουν οἱ πειρασμοί, δὲν θὰ αἰσθανόμαστε τόσο τὸ βάρος καὶ τὴν ἔντασή τους, οὔτε θὰ πέφτουμε εὔκολα σὲ ἁμαρτίες. Γιατὶ θὰ μᾶς σκεπάζει ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ.
***
Σήμερα πανηγυρίζουμε τὴ θριαμβευτικὴ νίκη τῆς Πίστεώς μας κατὰ τῶν ἐχθρῶν της. Καὶ ἀναφωνοῦμε: «Οἱ προφῆται ὡς εἶδον, οἱ ἀπόστολοι ὡς ἐδίδαξαν… οὕτω φρονοῦμεν…». Χρέος μας ἱερὸ νὰ ἀκολουθήσουμε τὰ βήματά τους, νὰ φυλάξουμε ἀπαραχάρακτη τὴν Ὀρθόδοξη Πίστη μας, ὅπως μᾶς τὴν παρέδωσαν ἐκεῖνοι μέσα ἀπὸ πολλοὺς ἀγῶνες, διώξεις, πειρασμούς. Ἀλλὰ χρέος μας νὰ κρατήσουμε καὶ τὸ Ὀρθόδοξο ἦθος, τὸ πατερικὸ φρόνημα τῆς ἀσκήσεως καὶ αὐταπαρνήσεως γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, κατὰ τὶς μικρές μας δυνάμεις. Ὁ Κύριός μας, ὁ Ἀρχηγὸς τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῆς ζωῆς μας, νὰ μᾶς ἀξιώσει νὰ βιώνουμε καὶ νὰ ὁμολογοῦμε τὴν πίστη μας «ἑπόμενοι τοῖς ἁγίοις Πατράσι».
1. Ἀποφθέγματα τῶν ἁγίων γερόντων, Ἀββᾶ Ἀντωνίου ε´, PG 65, 77Α.2. Ἀββᾶ Δωροθέου, Ἔργα Ἀσκητικά, ἐκδ. Ἑτοιμασία, Ἱ.Μ. Τιμίου Προδρόμου Καρέα, 20057, Διδασκαλία ΙΓ´, Περὶ τοῦ ἀταράχως καὶ εὐχαρίστως ὑποφέρειν τοὺς πειρασμούς, § 148, σελ. 322.