«Ραββί, συ ει ο υιός του Θεού»
Ευαγγέλιο-Απόστολος, σχολιασμός
Εὐαγγέλιον: Ἰω. α΄ 44-52)
Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἠθέλησεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐξελθεῖν εἰς τὴν Γαλιλαίαν· καὶ εὑρίσκει Φίλιππον καὶ λέγει αὐτῷ· ἀκολούθει μοι. ἦν δὲ ὁ Φίλιππος ἀπὸ Βηθσαϊδά, ἐκ τῆς πόλεως Ἀνδρέου καὶ Πέτρου. εὑρίσκει Φίλιππος τὸν Ναθαναὴλ καὶ λέγει αὐτῷ ὃν ἔγραψε Μωϋσῆς ἐν τῷ νόμῳ καὶ οἱ προφῆται, εὑρήκαμεν, ᾿Ιησοῦν τὸν υἱὸν τοῦ ᾿Ιωσὴφ τὸν ἀπὸ Ναζαρέτ. καὶ εἶπεν αὐτῷ Ναθαναήλ· ἐκ Ναζαρὲτ δύναταί τι ἀγαθὸν εἶναι; λέγει αὐτῷ Φίλιππος· ἔρχου καὶ ἴδε. εἶδεν ὁ ᾿Ιησοῦς τὸν Ναθαναὴλ ἐρχόμενον πρὸς αὐτὸν καὶ λέγει περὶ αὐτοῦ· ἴδε ἀληθῶς ᾿Ισραηλίτης, ἐν ᾧ δόλος οὐκ ἔστι. λέγει αὐτῷ Ναθαναήλ· πόθεν με γινώσκεις; ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῷ· πρὸ τοῦ σε Φίλιππον φωνῆσαι, ὄντα ὑπὸ τὴν συκῆν εἶδόν σε. ἀπεκρίθη Ναθαναὴλ καὶ λέγει αὐτῷ· ραββί, σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τοῦ ᾿Ισραήλ. ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῷ· ὅτι εἶπόν σοι, εἶδόν σε ὑποκάτω τῆς συκῆς, πιστεύεις; μείζω τούτων ὄψει. καὶ λέγει αὐτῷ· ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀπ᾿ ἄρτι ὄψεσθε τὸν οὐρανὸν ἀνεῳγότα, καὶ τοὺς ἀγγέλους τοῦ Θεοῦ ἀναβαίνοντας καὶ καταβαίνοντας ἐπὶ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου.
«Ραββί, σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ»
Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας σήμερα, γιορτάζουμε τὸν θρίαμβο τῆς Ὀρθοδοξίας ἐνάντια σὲ ὅλους τοὺς ἐχθρούς της, διῶκτες καὶ αἱρετικούς. Στὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα ἀκούσαμε τὴν ὁμολογία τοῦ Ναθαναήλ: «Ραββί, σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ»· Διδάσκαλε, Ἐσὺ εἶσαι ὁ ἐνανθρωπήσας Υἱὸς τοῦ Θεοῦ. Ἡ ὁμολογία ὅμως αὐτὴ εἶναι ὁμολογία ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων. Σ᾿ αὐτὴ τὴν ὁμολογία ἔγκειται τὸ μεγαλεῖο τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἂς δοῦμε σήμερα πολὺ σύντομα δύο μόνο πτυχὲς τοῦ μεγαλείου της: ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία ἔχει τὴ μοναδικὴ ἀλήθεια καὶ ὅτι ἡ δύναμή της εἶναι ἀκατάλυτη.
1. Κατέχει τὴ μοναδικὴ ἀλήθεια
Ὁ Ναθαναὴλ ἔκανε τὴν ὁμολογία ποὺ ἀναφέραμε, ὅταν ὁ Κύριος τοῦ ἀποκάλυψε ὅτι τὸν εἶδε νὰ προσεύχεται κάτω ἀπὸ τὴ συκιά. Καὶ ὁ Κύριος τοῦ ἀπάντησε: «Ἐπειδὴ σοῦ εἶπα αὐτό, πιστεύεις; Θὰ δεῖς μεγαλύτερα θαύματα». Δηλαδὴ ὁ Κύριος ἀποδέχθηκε ὡς ὀρθὴ τὴν ὁμολογία τοῦ Ναθαναήλ.
Ἡ ἀλήθεια αὐτή – ὅτι ὁ Κύριος Ἰησοῦς εἶναι τέλειος Θεὸς καὶ τέλειος ἄνθρωπος – εἶναι ἡ πιὸ βασικὴ ἀλήθεια τῆς Ὀρθόδοξης Πίστεως. Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος μάλιστα ἀργότερα εἶπε στοὺς μαθητές Του ὅτι ἐπάνω σ᾿ αὐτὴ τὴν ἀλήθεια θὰ οἰκοδομοῦσε τὴν Ἐκκλησία Του (βλ. Ματθ. ιϚ´ 18).
Ἀλλὰ ἴσως προβάλει κάποιος τὴν ἀντίρρηση: Τὴ θεότητα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ δὲν τὴν ὁμολογοῦμε μόνο ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι. Καὶ οἱ Παπικοὶ καὶ οἱ Προτεστάντες καὶ οἱ ἄλλοι αἱρετικοὶ πιστεύουν στὸν ἀληθινὸ Θεό, καὶ σχεδὸν ὅλες οἱ χριστιανικὲς ὁμολογίες ἀποδέχονται ὅτι ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι Θεάνθρωπος… Πράγματι, ἔτσι εἶναι. Ὅλοι ὅμως αὐτοὶ δὲν φύλαξαν καθαρὴ τὴν ἀλήθεια τῆς Πίστεως, ἀλλὰ τὴν ἀνέμειξαν μὲ πλάνες καὶ κακοδοξίες, μὲ ἀνθρώπινες ἐπινοήσεις.
Μόνο ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία κατέχει τὴν ἀλήθεια ποὺ σώζει, τὴν ἀλήθεια ὁλόκληρη, ὅπως ἀκριβῶς τὴν ἀποκάλυψε ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς καὶ τὴν κήρυξαν οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι. Μόνο ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ.
Δὲν εἴμαστε ἰσχυρογνώμονες οὔτε φανατικοὶ ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι ὑποστηρίζοντας κάτι τέτοιο. Διότι ἡ Πίστη μας δὲν εἶναι ἀνθρώπινο κατασκεύασμα, ἀλλὰ ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ. Καὶ ἡ διαφύλαξη τῆς ἀλήθειας ἀνόθευτης στὴν Ἐκκλησία, δὲν ὀφείλεται σὲ ἀνθρώπινες προσπάθειες, ἀλλὰ στὴν παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέσα στὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Αὐτὸ τὴν ὁδηγεῖ «εἰς πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν» καὶ τὴν προφυλάσσει ἀπὸ κάθε πλάνη (Ἰω. ιϚ´ 13).
Ἡ ἀλήθεια αὐτή – ὅτι ὁ Κύριος Ἰησοῦς εἶναι τέλειος Θεὸς καὶ τέλειος ἄνθρωπος – εἶναι ἡ πιὸ βασικὴ ἀλήθεια τῆς Ὀρθόδοξης Πίστεως. Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος μάλιστα ἀργότερα εἶπε στοὺς μαθητές Του ὅτι ἐπάνω σ᾿ αὐτὴ τὴν ἀλήθεια θὰ οἰκοδομοῦσε τὴν Ἐκκλησία Του (βλ. Ματθ. ιϚ´ 18).
Ἀλλὰ ἴσως προβάλει κάποιος τὴν ἀντίρρηση: Τὴ θεότητα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ δὲν τὴν ὁμολογοῦμε μόνο ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι. Καὶ οἱ Παπικοὶ καὶ οἱ Προτεστάντες καὶ οἱ ἄλλοι αἱρετικοὶ πιστεύουν στὸν ἀληθινὸ Θεό, καὶ σχεδὸν ὅλες οἱ χριστιανικὲς ὁμολογίες ἀποδέχονται ὅτι ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι Θεάνθρωπος… Πράγματι, ἔτσι εἶναι. Ὅλοι ὅμως αὐτοὶ δὲν φύλαξαν καθαρὴ τὴν ἀλήθεια τῆς Πίστεως, ἀλλὰ τὴν ἀνέμειξαν μὲ πλάνες καὶ κακοδοξίες, μὲ ἀνθρώπινες ἐπινοήσεις.
Μόνο ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία κατέχει τὴν ἀλήθεια ποὺ σώζει, τὴν ἀλήθεια ὁλόκληρη, ὅπως ἀκριβῶς τὴν ἀποκάλυψε ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς καὶ τὴν κήρυξαν οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι. Μόνο ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ.
Δὲν εἴμαστε ἰσχυρογνώμονες οὔτε φανατικοὶ ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι ὑποστηρίζοντας κάτι τέτοιο. Διότι ἡ Πίστη μας δὲν εἶναι ἀνθρώπινο κατασκεύασμα, ἀλλὰ ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ. Καὶ ἡ διαφύλαξη τῆς ἀλήθειας ἀνόθευτης στὴν Ἐκκλησία, δὲν ὀφείλεται σὲ ἀνθρώπινες προσπάθειες, ἀλλὰ στὴν παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέσα στὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Αὐτὸ τὴν ὁδηγεῖ «εἰς πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν» καὶ τὴν προφυλάσσει ἀπὸ κάθε πλάνη (Ἰω. ιϚ´ 13).
2. Ἔχει ἀκατάλυτη δύναμη
Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἔχει δύναμη ἀκατάλυτη. Μπορεῖ στὴν ἱστορική της πορεία νὰ ταλαιπωρεῖται, νὰ διώκεται, ἀλλὰ τελικὰ πάντοτε θριαμβεύει. Διότι εἶναι θεοσύστατη καὶ θεοσυντήρητη. Δηλαδὴ ἱδρύθηκε ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ συντηρεῖται ἀπὸ τὸν Θεό. Διότι Κεφαλή της εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός, καὶ αὐτὴ εἶναι τὸ Σῶμα Του. Ἢ μᾶλλον ἡ Ἐκκλησία, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, εἶναι, ὅπως εἶπε ὁ ἱερὸς Αὐγουστίνος, «ὁ Χριστὸς μεθ᾿ ἡμῶν παρατεινόμενος εἰς τοὺς αἰῶνας».
Γι᾿ αὐτὸ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος τονίζει: «Οὐδὲν Ἐκκλησίας δυνατώτερον...». Δὲν ὑπάρχει τίποτε πιὸ δυνατὸ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία… Ἂν πολεμᾶς ἄνθρωπο, ἢ θὰ νικήσεις ἢ θὰ νικηθεῖς. Ἂν πολεμᾶς ὅμως τὴν Ἐκκλησία, εἶναι ἀδύνατο νὰ νικήσεις· διότι ὁ Θεὸς εἶναι ὁ πιὸ ἰσχυρὸς ἀπὸ ὅλους… Παῦσε τὸν πόλεμο, γιὰ νὰ μὴ διαλύσει τὴ δύναμή σου» (PG 52, 429).
Ἡ θαυμαστὴ ὅμως δύναμη τῆς Ὀρθοδοξίας δὲν φανερώνεται μόνο στὸ ὅτι εἶναι ἀνίκητη ἀπέναντι σὲ κάθε ἐχθρό της, ἀλλὰ καὶ στὸ ὅτι μεταμορφώνει τὸν κόσμο, ἁγιάζει καὶ σώζει τὸν ἄνθρωπο. Κατακτᾶ τὴν καρδιὰ τοῦ διεφθαρμένου ἀνθρώπου χωρὶς νὰ παραβιάζει τὴν ἐλευθερία του, τὸν ἁρπάζει ἀπὸ τὴν ἐξουσία τοῦ διαβόλου καὶ τὸν ἀναδεικνύει ἅγιο, ὁλοφώτεινο παιδὶ τοῦ Θεοῦ, κληρονόμο τῆς Βασιλείας Του.
Πάλι ὁ χρυσολόγος ἅγιος Πατὴρ πολὺ γλαφυρὰ παρατηρεῖ: Ἡ Ἐκκλησία εἶναι πολὺ ἀνώτερη ἀπὸ τὴν Κιβωτὸ τοῦ Νῶε. Διότι ἡ Κιβωτὸς ζῶα παρέλαβε καὶ ζῶα παρέδωσε· ἐνῶ ἡ Ἐκκλησία παραλαμβάνει γεράκι – δηλαδὴ ἄνθρωπο ἁρπακτικὸ σὰν γεράκι – καὶ τὸ κάνει περιστέρι· παίρνει λύκο καὶ τὸν κάνει πρόβατο (PG 49, 336-337). Αὐτὴ εἶναι ἡ μοναδική, ἡ θαυμαστὴ μεταμορφωτικὴ δύναμη τῆς Ἐκκλησίας.
Γι᾿ αὐτὸ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος τονίζει: «Οὐδὲν Ἐκκλησίας δυνατώτερον...». Δὲν ὑπάρχει τίποτε πιὸ δυνατὸ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία… Ἂν πολεμᾶς ἄνθρωπο, ἢ θὰ νικήσεις ἢ θὰ νικηθεῖς. Ἂν πολεμᾶς ὅμως τὴν Ἐκκλησία, εἶναι ἀδύνατο νὰ νικήσεις· διότι ὁ Θεὸς εἶναι ὁ πιὸ ἰσχυρὸς ἀπὸ ὅλους… Παῦσε τὸν πόλεμο, γιὰ νὰ μὴ διαλύσει τὴ δύναμή σου» (PG 52, 429).
Ἡ θαυμαστὴ ὅμως δύναμη τῆς Ὀρθοδοξίας δὲν φανερώνεται μόνο στὸ ὅτι εἶναι ἀνίκητη ἀπέναντι σὲ κάθε ἐχθρό της, ἀλλὰ καὶ στὸ ὅτι μεταμορφώνει τὸν κόσμο, ἁγιάζει καὶ σώζει τὸν ἄνθρωπο. Κατακτᾶ τὴν καρδιὰ τοῦ διεφθαρμένου ἀνθρώπου χωρὶς νὰ παραβιάζει τὴν ἐλευθερία του, τὸν ἁρπάζει ἀπὸ τὴν ἐξουσία τοῦ διαβόλου καὶ τὸν ἀναδεικνύει ἅγιο, ὁλοφώτεινο παιδὶ τοῦ Θεοῦ, κληρονόμο τῆς Βασιλείας Του.
Πάλι ὁ χρυσολόγος ἅγιος Πατὴρ πολὺ γλαφυρὰ παρατηρεῖ: Ἡ Ἐκκλησία εἶναι πολὺ ἀνώτερη ἀπὸ τὴν Κιβωτὸ τοῦ Νῶε. Διότι ἡ Κιβωτὸς ζῶα παρέλαβε καὶ ζῶα παρέδωσε· ἐνῶ ἡ Ἐκκλησία παραλαμβάνει γεράκι – δηλαδὴ ἄνθρωπο ἁρπακτικὸ σὰν γεράκι – καὶ τὸ κάνει περιστέρι· παίρνει λύκο καὶ τὸν κάνει πρόβατο (PG 49, 336-337). Αὐτὴ εἶναι ἡ μοναδική, ἡ θαυμαστὴ μεταμορφωτικὴ δύναμη τῆς Ἐκκλησίας.
***
Νὰ δοξάζουμε τὸν Θεό, ἰδιαίτερα σήμερα, ἀλλὰ καὶ κάθε ἡμέρα τῆς ζωῆς μας, διότι μᾶς ἀξίωσε νὰ εἴμαστε Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί. Ζοῦμε μέσα στὴν Ἐκκλησία Του, μέσα στὸ χῶρο τῆς Χάριτος καὶ τῆς Ἀλήθειας, λουσμένοι στὸ φῶς τοῦ Χριστοῦ. Νὰ προσέχουμε ὅμως νὰ μὴ χάσουμε τὸν θησαυρό μας, νὰ μὴν προδώσουμε τὴν Πίστη μας. Νὰ μὴν ἐπηρεαζόμαστε ἀπὸ τὸν Οἰκουμενισμὸ καὶ ὅλες τὶς ἄλλες αἱρέσεις. Συγχρόνως νὰ μὴ μᾶς τρομάζουν οἱ δοκιμασίες ποὺ ταλαιπωροῦν τὴν Πίστη μας. Ἡ Ὀρθοδοξία μὲ τὴ δύναμη τοῦ Ἀρχηγοῦ της θὰ βγαίνει πάντοτε νικήτρια, μέχρι τὴ Δευτέρα Παρουσία Του, κατὰ τὴν ὁποία θὰ κορυφωθεῖ ὁ θρίαμβός της καὶ θὰ φανερωθεῖ ἡ ἄφθαρτη δόξα της.
Ἀπόστολος: Ἑβρ. ια΄ 24-26, 32-40
Aδελφοί, πίστει Μωϋσῆς μέγας γενόμενος ἠρνήσατο λέγεσθαι υἱὸς θυγατρὸς Φαραώ, μᾶλλον ἑλόμενος συγκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ Θεοῦ ἢ πρόσκαιρον ἔχειν ἁμαρτίας ἀπόλαυσιν, μείζονα πλοῦτον ἡγησάμενος τῶν Αἰγύπτου θησαυρῶν τὸν ὀνειδισμὸν τοῦ Χριστοῦ· ἀπέβλεπε γὰρ εἰς τὴν μισθαποδοσίαν. Καὶ τί ἔτι λέγω; ἐπιλείψει γάρ με διηγούμενον ὁ χρόνος περὶ Γεδεών, Βαράκ τε καὶ Σαμψὼν καὶ ᾿Ιεφθάε, Δαυΐδ τε καὶ Σαμουὴλ καὶ τῶν προφητῶν, οἳ διὰ πίστεως κατηγωνίσαντο βασιλείας, εἰργάσαντο δικαιοσύνην, ἐπέτυχον ἐπαγγελιῶν, ἔφραξαν στόματα λεόντων, ἔσβεσαν δύναμιν πυρός, ἔφυγον στόματα μαχαίρας, ἐνεδυναμώθησαν ἀπὸ ἀσθενείας, ἐγενήθησαν ἰσχυροὶ ἐν πολέμῳ, παρεμβολὰς ἔκλιναν ἀλλοτρίων· ἔλαβον γυναῖκες ἐξ ἀναστάσεως τοὺς νεκροὺς αὐτῶν· ἄλλοι δὲ ἐτυμπανίσθησαν, οὐ προσδεξάμενοι τὴν ἀπολύτρωσιν, ἵνα κρείττονος ἀναστάσεως τύχωσιν· ἕτεροι δὲ ἐμπαιγμῶν καὶ μαστίγων πεῖραν ἔλαβον, ἔτι δὲ δεσμῶν καὶ φυλακῆς· ἐλιθάσθησαν, ἐπρίσθησαν, ἐπειράσθησαν, ἐν φόνῳ μαχαίρας ἀπέθανον, περιῆλθον ἐν μηλωταῖς, ἐν αἰγείοις δέρμασιν, ὑστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι, ὧν οὐκ ἦν ἄξιος ὁ κόσμος, ἐν ἐρημίαις πλανώμενοι καὶ ὄρεσι καὶ σπηλαίοις καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς. Καὶ οὗτοι πάντες μαρτυρηθέντες διὰ τῆς πίστεως οὐκ ἐκομίσαντο τὴν ἐπαγγελίαν, τοῦ Θεοῦ περὶ ἡμῶν κρεῖττόν τι προβλεψαμένου, ἵνα μὴ χωρὶς ἡμῶν τελειωθῶσι.
«Οὗτοι πάντες μαρτυρηθέντες διὰ τῆς πίστεως οὐκ ἐκομίσαντο τὴν ἐπαγγελίαν»
Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας σήμερα. Ἡμέρα ἀφιερωμένη στὸν θρίαμβο τῆς Πίστεως. Ἡμέρα τιμῆς πρὸς τὴν ἁγία μας Ἐκκλησία, ἡ ὁποία αἰῶνες τώρα πολεμεῖται ἀλλὰ πάντοτε νικᾶ. Ἡμέρα πανηγυρική, κατὰ τὴν ὁποία ἰδιαιτέρως θυμόμαστε τὴν ἀναστήλωση τῶν ἁγίων εἰκόνων τὸ 843 μ.Χ. καὶ τὴν ὁριστικὴ νίκη τῆς Ὀρθοδοξίας ἐναντίον τῶν αἱρετικῶν εἰκονομάχων.
Μέσα στὸ πνεῦμα τῆς ἡμέρας αὐτῆς τὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα ἀπὸ τὴν πρὸς Ἑβραίους ἐπιστολὴ μᾶς παρουσιάζει τὰ ἡρωικὰ κατορθώματα ἁγίων ἀνδρῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, οἱ ὁποῖοι «μαρτυρηθέντες διὰ τῆς πίστεως οὐκ ἐκομίσαντο τὴν ἐπαγγελίαν», δηλαδή, ἔλαβαν μὲν ἐγκωμιαστικὴ μαρτυρία γιὰ τὴν πίστη τους, περιμένουν ὅμως τὴν πλήρη καὶ αἰώνια ἀνταμοιβή τους μαζὶ μὲ ὅλους ἐμᾶς τοὺς πιστοὺς ποὺ θὰ τοὺς μιμηθοῦμε.
Πῶς ὅμως θὰ τοὺς μιμηθοῦμε; Θὰ τοὺς μιμηθοῦμε δείχνοντας ἀκλόνητη πίστη καὶ ἔχοντας θερμὸ πόθο γιὰ τὴν αἰώνια ζωή.
1. Ἀκλόνητη πίστη
Κοινὸ χαρακτηριστικὸ τῶν ἁγίων Μαρτύρων ἦταν ἡ σταθερότητα στὴν ὀρθὴ πίστη. Αὐτὴ τὴν πίστη διεκήρυξαν οἱ ἔνδοξοι Προφῆτες, οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι, οἱ θεοφόροι Πατέρες, οἱ ὅσιοι Ὁμολογητές. Αὐτὴ τὴν πίστη ὁμολογοῦσαν καὶ οἱ ἅγιοι Μάρτυρες μὲ τὴ γενναία καὶ ἀνυποχώρητη στάση τους. Εἶναι χαρακτηριστικὴ ἡ θαρραλέα ἀπόκριση ποὺ ἔδιναν στοὺς ἀνακριτές τους: «Χριστιανός εἰμι»‧ εἶμαι Χριστιανός! Αὐτὲς οἱ δυὸ λέξεις ἐκφράζουν ὅλη τὴν ἀλήθεια τῆς πίστεως καὶ τὴν μέχρι θανάτου σταθερότητα τοῦ Μάρτυρα στὴν ἀνόθευτη διδασκαλία τῆς Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας. Γι’ αὐτὴ τὴν πίστη οἱ Ἅγιοι «ἐλιθάσθησαν, ἐπρίσθησαν, ἐπειράσθησαν, ἐν φόνῳ μαχαίρας ἀπέθανον»· λιθοβολήθηκαν, πριονίσθηκαν, δοκίμασαν πολλοὺς πειρασμούς, θανατώθηκαν μὲ σφαγὴ ἀπὸ μαχαίρι... Ἀμέτρητα εἶναι τὰ εἴδη τῶν βασανιστηρίων στὰ ὁποῖα ὑπέβαλλαν οἱ ἀπάνθρωποι διῶκτες τοὺς χριστιανούς, προκειμένου νὰ τοὺς ἀναγκάσουν νὰ λυγίσουν. Κι ὅμως! Οἱ φοβερὲς ἀπειλὲς τῶν διωκτῶν καὶ οἱ δελεαστικές τους προτάσεις δὲν μποροῦσαν νὰ νικήσουν τὴ δύναμη τῆς πίστεως ποὺ ἔκρυβαν μέσα τους ἄνδρες καὶ γυναῖκες, νεαροὶ ἔφηβοι – ἀγόρια καὶ κορίτσια – γέροντες καὶ παιδιά, καὶ νήπια ἀκόμη!
Τέτοια πίστη καλούμαστε νὰ δείχνουμε καὶ ἐμεῖς. Νὰ τὴ δείχνουμε σ’ ὅλες τὶς περιστάσεις, μάλιστα σὲ περιόδους πολέμου ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας. Νὰ μὴ δειλιάζουμε, νὰ μὴ συμβιβαζόμαστε. Νὰ μένουμε ὄρθιοι καὶ ἀκλόνητοι, ὅπως οἱ «μαρτυρηθέντες διὰ τῆς πίστεως» Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας.
Τέτοια πίστη καλούμαστε νὰ δείχνουμε καὶ ἐμεῖς. Νὰ τὴ δείχνουμε σ’ ὅλες τὶς περιστάσεις, μάλιστα σὲ περιόδους πολέμου ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας. Νὰ μὴ δειλιάζουμε, νὰ μὴ συμβιβαζόμαστε. Νὰ μένουμε ὄρθιοι καὶ ἀκλόνητοι, ὅπως οἱ «μαρτυρηθέντες διὰ τῆς πίστεως» Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας.
2. Πόθος αἰωνίου ζωῆς
Ὑπάρχει ὅμως κι ἕνα δεύτερο ἐντυπωσιακὸ σημεῖο στὴ ζωὴ τῶν ἁγίων Μαρτύρων: ἡ ἔντονη προσδοκία τῆς αἰωνιότητος. Μέσα στὶς ψυχές τους εἶχε γίνει σωστὸ τὸ ζύγισμα: ἀπὸ τὸ ἕνα μέρος ἡ ἐπίγεια ζωὴ μὲ τὶς πρόσκαιρες ἀπολαύσεις, κι ἀπὸ τὸ ἄλλο ἡ αἰώνια εὐτυχία καὶ δόξα στὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Σ’ αὐτὸ τὸ τελευταῖο ἐκεῖνοι ἔριχναν ὅλο τὸ βάρος. Γι’ αὐτὸ περιφρονοῦσαν ὅλα τὰ πλούτη, τὶς τιμὲς καὶ τὶς δόξες ποὺ τοὺς ὑπόσχονταν. Γι’ αὐτὸ καὶ ὑπέμεναν μὲ ὑποδειγματικὴ καρτερία τὰ φρικτὰ μαρτύρια. Ἂς θυμηθοῦμε τί ἔλεγαν οἱ ἅγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες ποὺ ὑπέμειναν φρικτὸ μαρτύριο στὴν παγωμένη λίμνη τῆς Σεβαστείας: «Δριμὺς ὁ χειμών, ἀλλὰ γλυκὺς ὁ Παράδεισος»· ἡ παγωνιὰ εἶναι ὀδυνηρή, ἀλλὰ εἶναι γλυκὺς ὁ Παράδεισος. Ἂς κάνουμε λίγη ὑπομονή, καὶ θὰ μᾶς ζεστάνει ἡ ἀγκαλιὰ τοῦ πατριάρχου Ἀβραάμ. Μὲ μιὰ νύχτα ἂς ἀγοράσουμε τὴν αἰωνιότητα… Κι ἔτσι ἐνθαρρύνοντας ὁ ἕνας τὸν ἄλλον ἔμειναν πάνω στὴν παγωμένη λίμνη καὶ ὑπέμειναν τὸ φοβερὸ μαρτύριο.
Πυρακτωμένες οἱ καρδιὲς τῶν ἁγίων Μαρτύρων ἀπὸ ἀγάπη πρὸς τὸν Νυμφίο Χριστό, ἕνα πράγμα μόνο σκέπτονται καὶ ἐπιθυμοῦν: πότε θὰ ἔλθει ἡ ὥρα γιὰ νὰ Τὸν συναντήσουν στὴ Βασιλεία του. Γι’ αὐτὸ καὶ ὄχι μόνο δὲν φοβοῦνται τὸν θάνατο, ἀλλὰ βαδίζουν μὲ χαρὰ πρὸς τὸ μαρτύριο σὰν νὰ πηγαίνουν «σὲ χαρὲς καὶ ξεφαντώματα», ὅπως γράφει ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης.
Πόσο διαφορετικὰ θὰ ἀντιμετωπίζαμε κι ἐμεῖς τὶς τυχὸν εἰρωνεῖες καὶ ἀδικίες ποὺ δεχόμαστε «ὑπὲρ Χριστοῦ» ἀλλὰ καὶ κάθε δυσκολία τῆς ζωῆς, ἂν σκεπτόμασταν ὅτι πέρα ἀπὸ αὐτὴ τὴν πρόσκαιρη ἐπίγεια ζωὴ ὑπάρχει ὁ οὐρανός, ἡ γλυκιὰ πραγματικότητα τοῦ Παραδείσου!
Πυρακτωμένες οἱ καρδιὲς τῶν ἁγίων Μαρτύρων ἀπὸ ἀγάπη πρὸς τὸν Νυμφίο Χριστό, ἕνα πράγμα μόνο σκέπτονται καὶ ἐπιθυμοῦν: πότε θὰ ἔλθει ἡ ὥρα γιὰ νὰ Τὸν συναντήσουν στὴ Βασιλεία του. Γι’ αὐτὸ καὶ ὄχι μόνο δὲν φοβοῦνται τὸν θάνατο, ἀλλὰ βαδίζουν μὲ χαρὰ πρὸς τὸ μαρτύριο σὰν νὰ πηγαίνουν «σὲ χαρὲς καὶ ξεφαντώματα», ὅπως γράφει ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης.
Πόσο διαφορετικὰ θὰ ἀντιμετωπίζαμε κι ἐμεῖς τὶς τυχὸν εἰρωνεῖες καὶ ἀδικίες ποὺ δεχόμαστε «ὑπὲρ Χριστοῦ» ἀλλὰ καὶ κάθε δυσκολία τῆς ζωῆς, ἂν σκεπτόμασταν ὅτι πέρα ἀπὸ αὐτὴ τὴν πρόσκαιρη ἐπίγεια ζωὴ ὑπάρχει ὁ οὐρανός, ἡ γλυκιὰ πραγματικότητα τοῦ Παραδείσου!
❁ ❁ ❁
Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἶναι Ἐκκλησία Μαρτύρων. Καὶ δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι διαφορετικά, ἐφόσον ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχηγός της, ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, ἀκολούθησε τὴν ὁδὸ τοῦ μαρτυρίου: μισήθηκε ἀπὸ τὸν κόσμο, χλευάστηκε, ὑβρίσθηκε καὶ τέλος δέχθηκε τὸν ἀτιμωτικὸ θάνατο τοῦ Σταυροῦ κι ἔτσι ἔγινε τὸ Πρότυπο πρὸς μίμηση ὅλων τῶν ἁγίων Μαρτύρων. Στὰ ἴχνη τοῦ Θεανθρώπου Κυρίου ἂς βαδίζουμε κι ἐμεῖς. Σὲ μία ἐποχὴ ὅπως ἡ σημερινή, ποὺ οἱ δυνάμεις τοῦ σκότους βάλλουν μὲ δολιότητα καὶ ὕπουλες μεθοδεύσεις κατὰ τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι ἀνάγκη νὰ ἀποκτήσουμε φρόνημα μαρτυρικό, γιὰ νὰ μείνουμε σταθεροὶ στὴν πίστη μας μέχρι τέλους, πρὸς δόξαν τῆς ἁγίας Ὀρθοδοξίας μας!
https://www.osotir.org/, https://www.osotir.org/el/apostolos-kiriakis