Ποια πρέπει να είναι η σχέση μας με τα επίγεια αγαθά, ώστε να μη βλάπτεται απ’ αυτά η ψυχή μας; Για να μην εμποδίζεται το έργο της σωτηρίας μας από τα επίγεια αγαθά, πρέπει να έχουμε υπόψη μας και να πράττουμε τα ακόλουθα:
Πρώτον
για την απόκτηση χρημάτων ή άλλων υλικών πραγμάτων, δεν πρέπει ποτέ να αδικούμε τον πλησίον και, γενικότερα, να χρησιμοποιούμε παράνομα και αθέμιτα μέσα, δολερά τεχνάσματα, απάτες και ψεύδη. Γιατί ο Θεός μισεί την αδικία (Ψαλμ. 44:8· Εβρ. 1:9) και τιμωρεί, αργά ή γρήγορα, όλους όσοι αδικούν. «Θα σηκωθεί ο Κύριος», λέει η Γραφή, «και θα αποδώσει τη δίκαιη ανταπόδοση σ’ αυτούς που αδικούν. Στο κεφάλι τους θα πέσουν οι αδικίες που έκαναν. Επειδή αδίκησαν τους αγαθούς ανθρώπους, θα θανατωθούν. Φοβερή κρίση θα αφανίσει τους ασεβείς» (Σοφ. Σειρ. 17:23· Παροιμ. 1:32). Σωστά, λοιπόν, αποφαίνεται ο ψαλμωδός πως «όποιος αγαπάει την αδικία, μισεί την ψυχή του» (Ψαλμ. 10:5). Γι’ αυτό ας αποκτάμε υλικά αγαθά μόνο με νόμιμα μέσα, με τρόπους δηλαδή που επιτρέπονται τόσο από το νόμο του Θεού όσο και από το νόμο της πολιτείας, όπως είναι, κυρίως, η εργασία, ο τίμιος προσωπικός κόπος. Η εργασία, άλλωστε, περιλαμβάνεται στις εντολές τόσο της Παλαιάς Διαθήκης (Γεν. 2:15 και 3:23· Εξ. 20:9-11) όσο και της Καινής (Πραξ. 20:35· Εφ. 4:28).
Δεύτερον,
κανείς δεν πρέπει να επιδιώκει την απόκτηση επίγειων αγαθών για σκοπούς μάταιους ή, πολύ περισσότερο, ψυχοφθόρους.
Τρίτον,
δεν πρέπει να στηριζόμαστε στα πλούτη που τυχόν κατέχουμε και ν’ αφήνουμε την καρδιά μας να αιχμαλωτίζεται απ’ αυτά, γιατί όλα τα επίγεια αγαθά είναι φθαρτά και πρόσκαιρα. Συχνά, μάλιστα, όπως επιβεβαιώνει η πείρα, από κάποιο ασήμαντο γεγονός στερείται κανείς όλη την περιουσία του.
Τέταρτον,
αν συμβεί να χάσουμε τα υλικά αγαθά μας, πίσω απ’ αυτή την απώλεια θα πρέπει να δούμε την πάνσοφη βούληση του Κυρίου, να υποταχθούμε σ’ αυτήν δίχως βαρυγγώμια και να υπομείνουμε με γενναιοψυχία τη φτώχεια. Ακόμα και μέσα στην έσχατη ανέχεια, ας μην πάψουμε να ελπίζουμε στον πανάγαθο Θεό και να δοξάζουμε το πανάγιο όνομά Του, όπως έκανε ο δίκαιος και πολύαθλος Ιώβ (1:21). Γιατί, ας μην το ξεχνάμε, τα υλικά αγαθά δεν φέρνουν την πραγματική ευτυχία, δηλαδή την παρηγοριά, την ανάπαυση και την ειρήνη της καρδιάς, ούτε είναι απαραίτητα για τη σωτηρία της ψυχής. Απεναντίας, μάλιστα, δυσκολεύουν τη σωτηρία, μια και, όπως είπε ο Κύριος, δύσκολα θα μπει πλούσιος στη βασιλεία των ουρανών (Ματθ. 19:23).
Πέμπτον,
πρέπει να παρακαλάμε τον Θεό να μας δίνει τα απαραίτητα για την επίγεια ζωή μας υλικά αγαθά, όπως μας δίδαξε ο Χριστός με την Κυριακή Προσευχή: «τον άρτον ημών τον επιούσιον δος ημίν σήμερον» (Ματθ. 6:11). Ας Του τα ζητάμε, όμως, με την προϋπόθεση πως η χορήγησή τους θα είναι καρπός του θελήματός Του και πως δεν θα εμποδίσει τη σωτηρία μας.
Έκτον,
ποτέ δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο Θεός και κανένας άλλος είναι ο χορηγός κάθε αγαθού. «Κάθε καλή προσφορά και κάθε τέλειο δώρο έρχεται από ψηλά», λέει ο αδελφόθεος Ιάκωβος (1:17). Έτσι, όλα όσα έχουμε ανήκουν στον Θεό, είναι δική Του περιουσία, που μας τη δάνεισε, για να ικανοποιούμε τόσο τις δικές μας ανάγκες όσο και τις ανάγκες των φτωχών αδερφών μας με την ελεημοσύνη. «Ο Θεός», γράφει ο απόστολος Παύλος, «μπορεί να σας χορηγήσει πλουσιοπάροχα κάθε δωρεά, για να είστε πάντα σε όλα τελείως αυτάρκεις και να δίνετε με το παραπάνω για κάθε καλό σκοπό» (Β’ Κορ. 9:8). Ακόμα και οι καρποί του προσωπικού μας μόχθου δεν ανήκουν όλοι σ’ εμάς· πρέπει να τους μοιραζόμαστε με τους άλλους, αφού κι αυτοί δώρα του Θεού είναι. Γι’ αυτό ο απόστολος συμβουλεύει τον καθένα μας «να εργάζεται τίμια με τα χέρια του, για να μπορεί να δίνει και σ’ όποιον έχει ανάγκη» (Εφ. 4:28). Ο ίδιος, μιλώντας κάποτε στους πρεσβυτέρους της Εφέσου, είπε: «Ασήμι ή χρυσάφι ή ιματισμό ποτέ δεν ζήτησα. Εσείς οι ίδιοι ξέρετε ότι για τις ανάγκες τις δικές μου και των συνεργών μου δούλεψαν αυτά εδώ τα χέρια. Με κάθε τρόπο σας έδωσα το παράδειγμα ότι πρέπει να εργάζεστε έτσι σκληρά, για να μπορείτε να βοηθάτε αυτούς που έχουν ανάγκη. Να θυμάστε τα λόγια του Κυρίου μας Ιησού, που είπε: Καλύτερα είναι να δίνεις παρά να παίρνεις» (Πραξ. 20:33-35).
(Από το βιλίο: Γέροντος Ευστρατίου (Γκολοβάνσκι), “Απαντήσεις σε ερωτήματα χριστιανών”. Ιερά Μονή Παρακλήτου, 2012. Ερώτηση 73, σελ. 71.)