Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
Οι άνθρωποι περιμένουν πολλά καλά από τους μεγάλους ευεργέτες και φιλάνθρωπη συμπεριφορά από τους πλουσίους. Ποιός είναι ο μεγαλύτερος ευεργέτης, και ποιός είναι ο πλουσιότερος από όλους; Χωρίς αμφισβήτηση ο Θεός. Τί ζητάμε εμείς σαν Χριστιανοί και σαν χριστιανικός λαός από το Θεό μας;Οι άνθρωποι περιμένουν πολλά καλά από τους μεγάλους ευεργέτες και φιλάνθρωπη συμπεριφορά από τους πλουσίους. Ποιός είναι ο μεγαλύτερος ευεργέτης, και ποιός είναι ο πλουσιότερος από όλους; Χωρίς αμφισβήτηση ο Θεός. Τί ζητάμε εμείς σαν Χριστιανοί και σαν χριστιανικός λαός από το Θεό μας;
Ας δούμε την προσευχή του Κυρίου, το «Πάτερ ημών». Με την προσευχή αυτή ζητάμε να αγιαστεί το όνομα του Θεού, να αγιαστεί και όχι να διασυρθεί το όνομά Του. Στη συνέχεια προσευχόμαστε να έλθει η βασιλεία τού Θεού, η βασιλεία τού Πατρός, και όχι η βασιλεία του τυράννου, του θηρίου. Ας γίνει το θέλημά Σου όπως στον ουρανό, έτσι και εδώ στη γη, όπως ανάμεσα στους αγγέλους, έτσι ανάμεσα και στους ανθρώπους.
Με την προσευχή ζητάμε ο Ουράνιος Πατέρας να μας δώσει το απαραίτητο ψωμί, δηλαδή τα αναγκαία υλικά αγαθά. Ζητάμε να συγχωρέσει τις αμαρτίες μας και εμείς να συγχωρούμε τους άλλους. Προσευχόμαστε να μην επιτρέπει να πέφτουμε σε πειρασμούς, που προέρχονται από σωματικές επιθυμίες και από διαβολικές παγίδες.
Προσευχόμαστε να μας γλιτώσει από τον πονηρό, ο οποίος θέλει να μας δηλητηριάσει και να μας τραβήξει στη δική του φωλιά. Όπως το βλέπετε, αδέλφια μου, πουθενά δεν ζητάμε από το Θεό να μας δίνει πολιτισμό.
Ας δούμε και μια άλλη προσευχή, την οποία ο ιερέας διαβάζει στην εκκλησία και εμείς, σαν λαός απαντάμε: Παράσχου Κύριε! Τί να παρέχεις σε μας Κύριε;
Ο ιερέας προσεύχεται ως εξής: Ας ζητήσουμε από τον Κύριο, να μας χαρίσει ημέρα, τέλεια, άγια ειρηνική και αναμάρτητη. Και εμείς, σαν λαός, απαντάμε: «Παράσχου Κύριε».
Στη συνέχεια ο ιερέας προσεύχεται στον Κύριο να μας στείλει Αγγελο ειρήνης, φύλακα των ψυχών και των σωμάτων μας. Και εμείς απαντάμε: «Παράσχου Κύριε». Ο ιερέας ζητάει από τον Κύριο να μας δώσει συγγνώμη και να συγχωρήσει τις αμαρτίες μας. Και εμείς απαντάμε: «Παράσχου Κύριε». Ο ιερέας ζητά να χαρίζει ότι είναι καλό και συμφέρον για την ψυχή μας και να δίνει ειρήνη σ’ όλο τον κόσμο! Στη συνέχεια ζητά από τον Κύριο, να περάσουμε την υπόλοιπη ζωή μας ειρηνικά και με μετάνοια! Και, στο τέλος ο ιερέας ζητά από τον Κύριο να είναι οι τελευταίες μας στιγμές χριστιανικές χωρίς πόνο, χωρίς ντροπή, ειρηνικές και να δώσουμε καλή απολογία στο φοβερό Του βήμα! Και εμείς απαντάμε κάθε φορά: «Παράσχου Κύριε!».
Σ’ αυτή λοιπόν την προσευχή, η οποία διαβάζεται κάθε πρωί, κάθε απόγευμα, και σε κάθε λειτουργία μπροστά σε χιλιάδες ορθόδοξες Αγιες Τράπεζες, δεν προσευχόμαστε στο Δημιουργό μας να μας δίνει τον πολιτισμό αλλά άλλα καλύτερα αγαθά: ειρήνη, συγχώρηση, αγάπη, καλή απολογία, τα οποία έχουμε ανάγκη. Ποτέ ο ιερέας μας δεν ζήτησε από τον Κύριο να μας δώσει πολιτισμό! Το ίδιο και με τις άλλες προσευχές. Στα εκκλησιαστικά βιβλία υπάρχουν προσευχές για την υγεία των ανθρώπων, για τους ηγέτες του κράτους, για την αναπαραγωγή των ζώων, για τα χωράφια, για την πρόοδο των παιδιών, για τους πρώτους καρπούς στη φύση, για τη δικαιοσύνη στον κόσμο, για την μετάνοια των αμαρτωλών, για την επιτυχία των υπερασπιστών της θείας δικαιοσύνης, για τους ταξιδιώτες, για τους θλιμμένους, για αυτούς που πενθούν, αλλά δεν υπάρχει προσευχή για την κοσμική μόρφωση και για τον πολιτισμό.
Ακόμη υπάρχουν προσευχές για προστασία από τα κακά πνεύματα, από τον σατανά, από τους αιρετικούς και τους ειδωλολάτρες, από τους βαρβάρους, από τα φίδια και τις ακρίδες, από τους ανέμους και τις πλημμύρες. Σε όλες τις παραπάνω προσευχές δεν υπάρχει προσευχή στο Θεό υπέρ του πολιτισμού! Όμως υπάρχει περίπτωση, εσείς που είστε πιο νέοι να ζήσετε τη στιγμή, που ολόκληρος ο ορθόδοξος λαός στην εκκλησία να απευθύνει στο Θεό προσευχή για προστασία από την κουλτούρα και τον πολιτισμό!
Δεν θα είναι καθόλου παράξενο εάν η εκκλησία γράψει μια προσευχή για προστασία από τον πολιτισμό, με την έννοια ότι ο πολιτισμός χωρίς το Θεό αποτελεί άθροισμα όλων των κακιών. Τέτοια προσευχή όχι μόνο θα είναι αναγκαία αλλά νομίζω πως καλό θα ήταν να ορίσουμε μία επίσημη ημέρα αργίας κατά την οποία όλος ο λαός μαζί με τους ηγέτες του θα προσεύχεται στο Θεό να τον σώσει από τον πολιτισμό χωρίς Θεό. Επειδή ο πολιτισμός είναι η καινούργια μορφή αθεΐας, η καινούργια ειδωλολατρία.
Έτσι οι λαοί θα μπορούν προσευχόμενοι να σωθούν από την καινούργια ειδωλολατρία. Θα αρχίσουν ταπεινά να προσεύχονται, στον μοναδικό αληθινό Θεό, στην Αγία Τριάδα, στον Πατέρα, στον Υιό, και στο Αγιο Πνεύμα. Αμήν.
(ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ, «ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΤΗΣ ΦΥΛΑΚΗΣ». ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ»)