Ας φανταστούμε την ψυχή μας σαν το αγεώργητο χωράφι, όπου τα καλά φυτά αποτελούν την συνείδηση που έχει φυτευτεί από τον ίδιο τον Θεό. Τα δε ζιζάνια είναι οι αμαρτίες μας και οι ρίζες τους είναι τα πάθη μας. Για να απαλλαγεί ο καλός γεωργός από τα ζιζάνια πρώτα τα αποκαλύπτει, ξεσκεπάζει από το χώμα την ρίζα τους και εν συνεχεία τα ξεριζώνει με περισσή επιμέλεια. Αυτά βέβαια συνεχίζουν να ξεφυτρώνουν και εκείνος πάλι τα ξεριζώνει αν θέλει τα καλά φυτά να δώσουν καρπό. Ποιος σώφρων γεωργός θα σκέπαζε με χώμα τα ζιζάνια;
Έτσι λοιπόν σε αντιπαραβολή, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η δικαιολογία θάβει τις αμαρτίες και τα πάθη μας, τα ζιζάνια με τις ρίζες τους δηλαδή... τα αναζωογονεί αντί να τα καταπολεμά, σκεπάζοντάς τα μέχρι να ξανά φυτρώσουν δυναμωμένα και βαθύτερα ριζωμένα. Με άλλα λόγια, όποτε δικαιολογούμαστε για τα λάθη μας είτε προφορικά είτε αναπαύοντας τον λογισμό μας, πνίγουμε την συνείδησή μας. Η δικαιολογία λοιπόν είναι ο θάνατος της συνείδησης.
Και τι είναι η συνείδηση; Είναι η φωνή της ψυχής ή αλλιώς η φωνή του Θεού που μιλά μυστικά μέσα μας και υπάρχει για να καθοδηγεί τις πράξεις μας. Όταν δεν την ακούμε την παραβλέπουμε και την φιμώνουμε, την απαξιώνουμε και δεν την καλλιεργούμε. Η λεπτή συνείδηση απαιτεί να την αφουγκραζόμαστε σε κάθε μας ενέργεια αλλά και σκέψη. Να την συμβουλευόμαστε πριν να υποκύπτουμε στα θέλω και δεν θέλω του εγωιστικού μας εαυτού - το ίδιο θέλημα. Όσο περισσότερο την αφουγκραζόμαστε τόσο περισσότερο καλλιεργείται και σαν γόνιμο φυτό αποδίδει τους καρπούς της, τον αυτοέλεγχο και την αυτομεμψία.
Όταν ο άνθρωπος είναι σε συνεχή κατάσταση αυτοελέγχου και αυτοεξέτασης ακούοντας την συνείδησή του, τότε κρίνει τον ίδιο του τον εαυτό και δεν κρίνει τους άλλους. Απαλλάσσεται δηλαδή και από την Θεομίσητηκατάκριση αφού δεν παίρνει την θέση του κριτή η οποία ανήκει στον μόνο αναμάρτητο Κύριό μας Ιησού Χριστό. Με άλλα λόγια η συνείδηση είναι το μέσο που μπορεί να οδηγήσει στην μακάρια κατάσταση της αυτομεμψίας (να κατηγορούμε δηλαδή τον εαυτό μας ακόμη και αν φαινομενικά έχουμε δίκαιο) και εν συνεχεία στην κατάκτηση του ακατάκριτου. Πλήρης αδιαφορία δηλαδή για τις πράξεις των άλλων και αυτοκατηγορία που εξυψώνει τον συνάνθρωπο και ταπεινώνει τον εαυτό μας. Έτσι ομαλά θα οδηγηθούμε και στην υψοποιό ταπείνωση που ελκύει τόσο πολύ το έλεος του Θεού και την θεία Χάρη ενώ αποτελεί το θεμέλιο των αρετών.
Η συνείδηση λοιπόν είναι το εργαλείο που λεπταίνει τόσο την ψυχή ώστε ο άνθρωπος να κατακτά και να διατηρεί τις θείες αρετές. Και επομένως η δικαιολογία που δουλεύει στον αντίποδά της και τόσο εύκολα επιδιδόμαστε σε αυτήν, αποτελεί την απαρχή της πτώσης μας, αλλά και την απομάκρυνσή μας από την θεία Χάρη και τις Θεόσδοτες αρετές. Τελικά ίσως πρέπει να αναρωτηθούμε... πόσο άκακη είναι η δικαιολογία;
άρθρο από τον Κ.Ι.Κ.