Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
Μου αναγγέλλετε με αλόγιστη χαρά ότι η κόρη σας εκλέχθηκε «βασίλισσα ομορφιάς». Λες και περιμένετε κι εγώ να σας συγχαρώ. Για εμένα είναι ντροπή να γράφω για αυτό, και αντί για συγχαρητήρια σας δηλώνω βαθιά συλλυπητήρια
Δεν ξέρω γιατί λέτε ακόμα στο γράμμα: «Την κόρη μου ως μορφωμένη κοπέλα αυτό την κολακεύει πολύ». Διότι τι να λεχθεί περί μορφωμένων και αμόρφωτων στις μέρες μας; Μεταξύ πολυάριθμων σύγχρονων κρίσεων η κρίση της μόρφωσης είναι μία από τις κυριότερες. Ποιός ξέρει, εάν μπορεί να ονομαστεί μορφωμένη μία κυρία της πόλης μπροστά στη ντροπαλή βοσκοπούλα του βουνού! Σ’ αυτό ποτέ δεν θα υπάρχει συμφωνία μέχρι να επιστρέψουμε στη λαϊκή έννοια της μόρφωσης, και να ομολογήσουμε, σε αρμονία με τη λαϊκή πεποίθηση, ότι μορφωμένος είναι εκείνος ο οποίος έχει καθαρή παρειά (πρόσωπο). Και όποιος δεν έχει καθαρή παρειά, δεν είναι μορφωμένος, όπου και να ζει, όποια θέση και να κατέχει και όση γνώση και να έχει στο κεφάλι του.
Στα δικά μας χωριά στη Σουμάδα τα περί ομορφιάς ψιθυρίζονταν ενώ τα περί χαρακτήρα λέγονταν δυνατά. Τούτο βασιζόταν στη βαθιά λαϊκή γνώση, ότι η ομορφιά είναι κάτι εφήμερο και ανεξάρτητο από τον άνθρωπο, ενώ ο χαρακτήρας μόνιμος και εξαρτημένος από τον άνθρωπο. Ξέρετε το λαϊκό ποίημα περί της κόρης Μίλιτσα; Πόσο ωραία απάντησε σε κάποιους κόλακες:
Δεν είμαι νεράιδα για να πετώ στα σύννεφα Αλλά κόρη για να κοιτώ μπροστά μου!
Η εκλογή των «βασιλισσών ομορφιάς» είναι έθιμο μόδας των αρχαίων Λατίνων λαών. Στην πραγματικότητα αυτό είναι μόνο μία επιδέξια καλυμμένη αγοραπωλησία λευκής σαρκός. Έχετε παρακολουθήσει τη μοίρα πολλών «βασιλισσών ομορφιάς» στην Ευρώπη; Πόσο φρικτό! Ελεύθεροι γάμοι, εξώγαμα παιδιά –κακόμοιρα παιδιά!- θορυβώδεις δίκες γάμων, αυτοκτονίες. Να η στήλη στην οποία συνήθως γράφονται οι «βασίλισσες ομορφιάς»! Όσο για την κόρη σας… καλύτερα να της είχατε δώσει να διαβάσει τη σημείωση περί του ηρωικού θανάτου του πατέρα της στο βουνό Τσερ παρά που τη βγάλατε στην παρδαλή και επικίνδυνη πασαρέλα. Ποιος μπορεί να σας εγγυηθεί, ότι η μεγάλη σας χαρά δεν θα μετατραπεί σύντομα σε ανείπωτη λύπη και σε ντροπή, ντροπή που θα κλειδώνεστε στο δωμάτιο και θα κρύβετε το πρόσωπο με τα χέρια σας από το φλογερό ήλιο; Θα ξέρετε ότι η γειτονιά μοχθηρά χλευάζει, και τούτο ακόμα περισσότερο θα σας σπαράζει την καρδιά.
Απ’ όλους τους πειρασμούς που ο άνθρωπος έχει να νικήσει επάνω στον εαυτό του, η ομορφιά είναι οπωσδήποτε ο πιο ακαταμάχητος πειρασμός. Σ’ αυτήν άντεξαν η αγία Αικατερίνη και η Βαρβάρα και η Αναστασία και η Παρασκευή και πολλές άλλες, οι οποίες γνώρισαν μέσα τους μία ανώτερη ομορφιά από εκείνη την εξωτερική. Αλλά θα μπορέσει να αντέξει η κόρη σας, η οποία δεν έχει κάποιες δυνατές πνευματικές εμπειρίες και η οποία εκτός απ’ αυτό βγήκε εκούσια στην πασαρέλα της ομορφιάς; Να δώσει ο δυνατός Θεός! Όμως η ομορφιά όπως και ο πλούτος – ακόμα περισσότερο από τον πλούτο- οδηγεί στην υπερηφάνεια και η υπερηφάνεια είναι γλίστρημα από το οποίο είναι αναπόφευκτο το πέσιμο στην κολασμένη άβυσσο.
Οι Αμερικάνοι έμποροι ταινιών ισχυρίστηκαν εντελώς αυθαίρετα, από το κεφάλι τους -και για εμπορικούς λόγους- ότι ο προδότης Ιούδας ήταν ο πιο όμορφος από τους δώδεκα αποστόλους. Τούτο βέβαια δεν μπορεί να αποδειχτεί με τίποτα στον κόσμο εκτός ίσως μόνον με το τέλος του Ιούδα. Όπως έχετε οπωσδήποτε ακούσει και διαβάσει, το τέλος του ήταν παρόμοιο με το τέλος κάποιων μοντέρνων «βασιλισσών» και «βασιλιάδων» της ομορφιάς. Τούτος ο «όμορφος» Ιούδας εφόσον πρόδωσε τον Υιό του Θεού κατέβηκε στο ποτάμι και κρεμάστηκε.
Όποιος πάει μακρύ περίπατο με τον διάβολο δύσκολα επιστρέφει στον ορθό δρόμο. Τι να σας συμβουλέψω; Παντρέψτε την κόρη σας όσο πιο γρήγορα γίνεται και ας πάρει σύζυγο με ένα ταπεινό επάγγελμα. Κάποιον φούρναρη ή ελεγκτή εισιτηρίων. Βέβαια, εάν αυτοί οι τίμιοι άνθρωποι αποφασίσουν να δεχτούν επάνω τους τέτοια ευθύνη. Έτσι μπορείτε να ελπίζετε, ότι θα ζήσετε χαρές με τα νόμιμα εγγόνια σας και θα ευχαριστείτε τον Θεό. Κατά την παντοδυναμία Του ο Δημιουργός μπορεί να συγκρατήσει τον άνθρωπο να μην πέσει στο γλιστερό δρόμο, προς τον οποίο κατά την αδυναμία του είχε κατευθυνθεί. Ας είναι Εκείνος βοήθεια σε σας και σ’ εκείνους που εσείς αγαπάτε περισσότερο στον κόσμο- τα παιδιά σας!
(ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ, «Δρόμος δίχως Θεό δεν αντέχεται… ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ Α΄», Εκδόσεις «Εν πλω»), http://alopsis.gr/