(Μτθ. 23:25 "...τὸ ἔξωθεν τοῦ ποτηρίου καὶ τῆς παροψίδος,..." )
«Στὸ κυνήγι τῆς ὀµορφιᾶς τὸ «φαίνεσθαι» ἔχει µεγαλύτερη σηµασία ἀπὸ τὸ «εἶναι», ὅπως τὸ περιτύλιγµα ἀπ’ τὸ ἴδιο τὸ περιεχόµενο! Ἡ κοινωνία µας σήµερα δίνει βάση πολὺ µεγάλη στὸ «φαίνεσθαι» καὶ τὸ λεγόµενο «πρεστίζ», καὶ σχεδὸν καθόλου στὸ «εἶναι».
Ἡ Ἀντὶ Μακντάουελ, ἠθοποιὸς καὶ πρόσωπο τῆς πολυεθνικῆς L’oreal, σὲ στιγµὲς εἰλικρίνειας εἶπε:«Μᾶς ζητοῦν νὰ γίνουµε σὰν τὶς κοῦκλες Μπάρµπι, ἐνῷ αὐτὸ ποὺ πρέπει εἶναι, νὰ εἴµαστε πραγµατικὲς γυναῖκες.
Θὰ ἤθελα νὰ γυρίσω ἕνα ντοκιµαντὲρ ποὺ νὰ δείχνει πόσο πανέµορφες εἶναι οἱ γυναῖκες καὶ πόσο κακάσχηµες οἱ Μπάρµπι»!
Ἀκριβῶς αὐτὸ γίνεται σήµερα. Ἡ «διεθνὴς τῶν πονηρῶν» ἐκµεταλλευόµενη τὶς ἀδυναµίες, ἀλλὰ καὶ τὶς ἰδιαιτερότητες τῆς ἐποχῆς µας, ἔχει στήσει σὲ βάρος µας µία ὁλόκληρη βιοµηχανία, τὴν ἀποκαλούµενη «βιοµηχανία τῆς ὀµορφιᾶς», µὲ τὴν ὁποία µᾶς ἐκµεταλλεύεται ἀπολύτως. Ἔχουν δηµιουργήσει τὰ πρότυπα, τύπου κούκλας Μπάρµπι, τὰ ὁποῖα εἶναι βέβαια τελείως ἐξωπραγµατικά, ἄπιαστα, καὶ συνεχῶς µεταβαλλόµενα, πρὸς τὰ ὁποῖα ὅµως πρέπει καὶ νὰ ἀποβλέπουµε, διαθέτοντας τὰ πάντα. Χρόνο, χρήµατα, σκέψη, ἐνδιαφέροντα, κόπους καὶ θυσίες, ὅσο γιὰ λίγα ἄλλα στὴ ζωή! Μία διαδικασία ἡ ὁποία τελικὰ µᾶς βάζει σὲ πλῆθος ἀπὸ περιπέτειες δίχως τελειωµό!
Ἐπιπλέον ἔχουν δηµιουργήσει τοὺς πανίσχυρους µηχανισµοὺς προβολῆς τῶν προτύπων αὐτῶν καὶ πλῆθος ἀπὸ γοητευτικότατα προϊόντα, τὰ ὁποῖα προβάλλουν παντοιοτρόπως, ὑποσχόµενα τὰ ἑξῆς τρία πράγµατα:Νὰ µᾶς κάνουν νέους, ὄµορφους καὶ ξεχωριστούς! Τὸ κυνήγι δὲ τῆς ὀµορφιᾶς ἔχει ἀναδειχθεῖ, καιρὸ τώρα, σὲ ὑπέρτατο σκοπὸ τῆς γυναίκας, ἀλλὰ κι ἕνα ἀκόµη σκοπὸ γιὰ τὸν ἄνδρα ὡς καὶ γιὰ τὰ παιδιὰ ἀκόµη! Κι ἀπ’ τὸ κυνήγι αὐτὸ καταλήξαµε στὴ δικτατορία τῆς ὀµορφιᾶς! Ἤδη ἀπ’ τὶς ἀρχὲς τῆς δεκαετίας τοῦ ’90 τὸ µεγάλης κυκλοφορίας Γαλλικὸ περιοδικὸ “Nouvel Obsernateur” σὲ µεγάλη καὶ ἀποκαλυπτικὴ ἔρευνά του ἔφθασε νὰ ἔχει τοῦτο τὸ τίτλο: «Ἡ δικτατορία τῆς Ὀµορφιᾶς»! Τόσο ὁ τίτλος αὐτὸς ὅσο καὶ τὸ θέµα, ἔδωσαν ἀφορµὴ νὰ ἀσχοληθοῦν πολλὰ ἄλλα ἔντυπα, δίνοντας τὸ στίγµα τῆς ἐποχῆς. Καὶ ταυτόχρονα τὸν µονόδροµο καὶ τὴν περιπέτεια πλήθους γυναικῶν ἀλλὰ καὶ πολλῶν ἀνδρῶν. Ὅµως τὸ κακὸ δὲν τελειώνει ἐδῶ!
Πῆραν στὰ χέρια τους γιὰ τὰ καλὰ τὸ παιχνίδι οἱ πολυεθνικὲς καὶ ἡ λεγόµενη «Νέα Ἐποχὴ» ἐκµεταλλευόµενες ὄχι µόνο οἰκονοµικὰ τὴν ἀνθρωπότητα, ἀλλὰ καὶ πνευµατικά. Ὁπότε οἱ ἐπιπτώσεις δὲν εἶναι µόνον ὑλικὲς καὶ σωµατικές, ὅπως νοµίζουµε. Ἀποβλέπουν καὶ σ’ αὐτὴν ἀκόµη τὴν ψυχή µας. Ναί! Ἔτσι ἡ ἐπιχείρηση «ὀµορφιὰ» ἔρχεται κατ’ ἀρχὴν ὡς ἀνάγκη, ἔπειτα προωθεῖται ὡς ἐπιθυµία, κι ὕστερα ἐγκαθίσταται στὴ ζωή µας ὡς ὁ µέγιστος σκοπός της, ὁπότε καὶ παραµερίζει τὴν ψυχικὴ ὀµορφιὰ χάριν τῆς σωµατικῆς. Κι ὅλα αὐτὰ γιὰ νὰ µᾶς ὑποβαθµίσει πνευµατικὰ καὶ νὰ µᾶς ζηµιώσει ψυχικά! Λοιπόν, καλὰ τὸ εἶπαν: «Ὁ θρίαµβος τῆς ἀσχήµιας»! Μιλᾶµε γιὰ κάτι «σὰν πάρτι µεταµφιεσµένων», γιὰ µία «τεχνολογικὰ τυποποιηµένη τελειότητα», γιὰ προσπάθεια ἐπιβολῆς µιᾶς παγκόσµιας ὁµοιοµορφιᾶς στὰ πρόσωπα, τὰ σώµατα, τὸ ντύσιµο καὶ τὸ ὅλο στὺλ τῆς ἐµφάνισης, γιὰ ἐξοµοίωση προσώπων καὶ σωµάτων, γιὰ καθοδήγηση στὴ «νέα σκέψη» καὶ τὴ «νέα συµπεριφορά», γιὰ εἰδωλοποίηση τοῦ σώµατος µέσα ἀπ’ τὴν ἀπολυτοποίηση τοῦ σωµατικοῦ κάλλους!
Σαφῶς πρόκειται γιὰ τὴ συνωµοσία πιὰ τῆς ἀσχήµιας, µὲ ὅπλο τὴν ὑποτιθέµενη ὀµορφιά! Μία συνωµοσία ποὺ παρουσιάζει τὸ ἄσχηµο ὡς ὡραῖο, τὸ ἀπωθητικὸ ὡς ἑλκυστικό, τὸ ἄγαρµπο ὡς χαριτωµένο! Ὑπερβολές; Τότε δὲν µένει παρὰ νὰ τὰ δοῦµε ὅλ’ αὐτὰ µὲ ἐπιχειρήµατα, µὲ πλῆθος ἀπὸ ἀδιάσειστα στοι- χεῖα καὶ ντοκουµέντα. Καὶ τότε θὰ διαπιστώσουµε πόσο ὡραῖα ἐµβάθυναν στὴν ἀνθρώπινη ψυχὴ οἱ Πατέ- ρες καὶ θὰ βοηθηθοῦµε ἔτσι νὰ πάρουµε τὶς σωστὲς ἀποφάσεις γιὰ τὴ ζωή µας…Κι ἂς ἀρχίσουµε ἀπ’ αὐτὸ πρῶτα, δηλαδὴ τὴν ἐκµετάλλευση τῶν ἀδυνάτων σηµείων µας, στὴν ὁποία προβαίνουν. Τέτοια ἀδύνατα σηµεῖα µας εἶναι τὰ ἑξῆς:
α. Οἱ συνθῆκες τῆς σύγχρονης ζωῆς
Εἶναι γεγονὸς πὼς οἱ συνθῆκες τῆς σύγχρονης ζωῆς, ἡ ἄνοδος τοῦ βιοτικοῦ µας ἐπιπέδου κ.λπ. ἔχουν διαµορφώσει τὸ ἔδαφος γιὰ τὴν µεγαλύτερη δυνατὴ δράση τῆς βιοµηχανίας τῆς ὀµορφιᾶς. Ὡς παράδειγµα ἀναφέρουµε τὴν οἰκονοµικὴ ἀνεξαρ- τησία τῆς γυναίκας καὶ τὴν ἐπαγγελµατική της ἀπασχό- ληση σὲ βαθµὸ ποὺ δὲν ὑπῆρξε σὲ καµµιὰ ἄλλη ἐποχή. ∆ὲν ἀσχολεῖται ἀποκλειστικὰ καὶ µόνο µὲ τὴν οἰκο- γένεια, οὔτε καὶ µὲ τὴν ἀγροτικὴ ζωή ὅπως ἄλλοτε. Τὸ τελευταῖο διαµορφώνει ἀλλιῶς τὶς ἀνάγκες, ἡ δὲ οἰκο- νοµική της ἀνεξαρτησία τῆς δίνει τὴ δυνατότητα νὰ τὶς καλύψει. Ἔπειτα εἶναι ἡ ὅλη πρόοδος τῆς ἐπιστήµης καὶ τῆς τεχνικῆς, ἀλλὰ καὶ ἡ ἐµπορευµατοποίηση τῶν πάντων καὶ ὁ ἄκρατος καταναλωτισµὸς ποὺ ἐπικρατεῖ µὲ ὅλες τὶς γνωστές τους συνέπειες γιὰ τὴ ζωή µας.
β. Ἡ τάση τοῦ «φαίνεσθαι»
Στὸ κυνήγι τῆς ὀµορφιᾶς τὸ «φαίνεσθαι» ἔχει µεγαλύτερη σηµασία ἀπὸ τὸ «εἶναι», ὅπως τὸ περιτύλιγµα ἀπ’ τὸ ἴδιο τὸ περιεχόµενο! Ἡ κοινωνία µας σήµερα δίνει βάση πολὺ µεγάλη στὸ «φαίνεσθαι» καὶ τὸ λεγόµενο «πρεστίζ», καὶ σχεδὸν καθόλου στὸ «εἶναι». ∆ηλαδὴ δίνει βάση στὸ προσωπεῖο καὶ τὴ µάσκα ποὺ φορᾶς κι ὄχι στὸ ἴδιο τὸ πρόσωπο κι αὐτὸ ποὺ εἶσαι (καὶ πρέπει νὰ γίνεις) πραγµατικά. Μᾶς παρασύρουν ὅλα στὸ νὰ µὴ ἐξετάζουµε καὶ νὰ µὴ ἀσχολούµαστε µὲ τὸ βάθος τῶν πραγµάτων. Ζοῦµε µόνο γιὰ τοὺς γύρω µας, γιὰ τὸ τί θὰ ποῦν οἱ ἄλλοι γιά µᾶς. Ὁπότε φαίνεσαι πρὸς τὰ ἔξω ὅτι εἶσαι κάποιος, ὅταν οὐσιαστικὰ δὲν εἶσαι τίποτα! Σ’ αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν πλάνη βασίζεται καὶ ἡ βιοµηχανία τῆς ὀµορφιᾶς. Πάνω σ’ αὐτὴ παίζεται ὅλο της τὸ παιχνίδι. Καλλιεργεῖ ὅσο κανένα ἄλλο µέσο τὴν κυριαρ- χία τοῦ «φαίνεσθαι». Ἀκόµη δὲ καὶ οἱ πωλήσεις τῶν πανάκριβων πολυτελῶν ἐπωνύµων προϊόντων µόδας καὶ ὀµορφιᾶς, ἐπ’ αὐτοῦ στηρίζονται. Γιατί οἱ περισσό- τεροι θέλουν νὰ «φαίνονται» καὶ µὲ τὴν βαρύγδουπη ἐτικέττα ποὺ φοροῦν! Ἔχει ὅρια ἡ µαταιότητα;
γ. Ἡ διαµορφωµένη κουλτούρα τῆς ὀµορφιᾶς
Ἡ κουλτούρα αὐτή ἄρχισε νὰ προβάλεται ἀπ’ τὴ δε- καετία τοῦ ’20 στὰ περιοδικά, τὴ διαφήµιση καὶ τὸν κι- νηµατογράφο, προωθώντας ἕνα τύπο γυναίκας µὲ συµπεριφορὲς πολὺ πιὸ ἐλεύθερες ἀπ’ ὅ,τι στὸ παρελ- θόν. Ἡ κουλτούρα αὐτὴ δὲν συγχωρεῖ τὰ σωµατικὰ ἐλαττώµατα, τὴν ὅποια σωµατικὴ ἀδυναµία. Θυµίζει τοὺς Σπαρτιᾶτες, ὅπου µὲ τὸν Καιάδα «διόρθωναν» ὅλα αὐτὰ τὰ προβλήµατα! Στὴ λογικὴ αὐτὴ φθάσαµε ν’ ἀγαποῦµε κάποιον, γιατί εἶναι «ὡραῖος» κι ὄχι γιατί εἶναι αὐτὸς ποὺ εἶναι! Ἔτσι πολλοὶ µὴ ἀντέχοντας σ’ αὐτὴν τὴν ἀπόρριψη, τρέχουν στὰ κέντρα αἰσθητικῆς, προβαίνουν σὲ ἐξαντλητικὲς δί- αιτες, σὲ χειρουργικὲς ἐπεµβάσεις κ.λπ. πρὸς χαρὰ τῆς βιοµηχανίας τῆς ὀµορφιᾶς!
δ. Οἱ ἀδυναµίες καὶ τὰ πάθη µας
Σὲ κάθε περίπτωση εἶναι καὶ οἱ ἀδυναµίες µας, ἐπὶ τῶν ὁποίων βρίσκει γιὰ τὰ καλὰ ἔδαφος ἡ βιοµηχανία τῆς ὀµορφιᾶς προκειµένου νὰ µᾶς ἑδραιώσει τὴν κουλτούρα της, νὰ µᾶς κάνει ὑποχείριά της καὶ νὰ µᾶς που- λήσει τὰ προϊόντα της, µὰ ὅλα της τὰ προϊόντα. «Ὅλες εἴµαστε µέσα στὸ τρίπ. Μᾶς χτυπᾶνε στὸ ἀδύ- νατο σηµεῖο», ἔγραψε ἕνα γυναικεῖο περιοδικό. Καὶ συνέχισε ὡς ἑξῆς: «∆ὲν βάζω ὁποιοδήποτε ροῦχο µοῦ ἀρέσει. Μὲ τοποθετῶ µέσα σὲ ὅ,τι βλέπω. Καὶ πρῶτα τοποθετῶ τὸ προβληµατικό µου σηµεῖο»! Καὶ ποιὸ µπορεῖ νὰ εἶναι αὐτὸ τὸ προβληµατικὸ σηµεῖο; Γιὰ ἄλλους τὸ ψυχολογικό τους πρόβληµα, γιὰ ἄλλους ὁ ναρκισσισµὸς ποὺ νοιώθουν ὅταν γίνονται «ὡραῖοι», γιὰ ἄλλους ἡ ἔλλειψη πραγµατικῶν στόχων στὴ ζωή, γιὰ ἄλλους ἡ µαταιοδοξία καὶ τὸ ἐφήµερο, γιὰ ἄλλους ὁ κλονιζόµενος γάµος τους, γιὰ ἄλλους ὁ χωρισµὸς καὶ τὸ διαζύγιό τους!
∆ιαβάσαµε πὼς στὴν Ἀµερική, σύµφωνα µὲ τὶς ἔρευνες, οἱ γυναῖκες ποὺ ξοδεύουν µεγάλα ποσὰ σὲ ροῦχα, προϊόντα ὀµορφιᾶς καὶ ἐπεµβάσεις πλαστικῆς χειρουργικῆς καὶ ἀναζητοῦν µία ἄλλη ταυτότητα µέσα ἀπ’ τὴν ἐξωτερικὴ ἀλλαγή, τὸ κάνουν γιὰ νὰ νοιώσουν ψυχολογικὰ καλύτερα σὲ κάποια δύσκολη περίοδο τῆς ζωῆς τους!
Κ. Γ. Παπαδηµητρακόπουλος