«Εὐαγγελίζου
γῆ χαρὰν μεγάλην, αἰνεῖτε οὐρανοὶ
Θεοῦ τὴν δόξαν» (μεγαλυν. θ´ ᾠδ.) (Το Ευαγγέλιο και ο Απόστολος της εορτής)
Ομιλία Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου
ΣΗΜΕΡΑ,
ἀγαπητοί μου, εἶνε μεγάλη ἡμέρα.
Ἑορτάζεται ὄχι μόνο στὸ ἐσωτερικὸ
ἀλλὰ καὶ σὲ κάθε κοινότητα τοῦ
ἐξωτερικοῦ. Εἶνε διπλῆ ἑορτή,
θρησκευτικὴ καὶ ἐθνική.Ἂς δοῦμε πρῶτα τὸ ἱστορικὸ τῆς θρησκευτικῆς ἑορτῆς, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ τὸ βάθρο καὶ τῆς ἐθνικῆς ἑορτῆς.
* * *
Εἶνε
γνωστό, ὅτι ἡ ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος
διαιρεῖται σὲ δύο περιόδους, στὴν
πρὸ Χριστοῦ καὶ στὴ μετὰ Χριστόν.
Ἡ
πρὸ Χριστοῦ ἀνθρωπότης ―παρ᾿ ὅλα
τὰ ἐπιτεύγματα τοῦ ἀρχαίου ἑλληνικοῦ
πνεύματος― θρησκευτικῶς κατέρρεε.
῎Εννοια τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ δὲν
ὑπῆρχε. Εἰδωλολατρία ἦταν ἡ
ἐπίσημος θρησκεία τῶν λαῶν. Λάτρευαν
τὸν ἥλιο, τὴ σελήνη, τὰ ἄστρα,
τοὺς κομῆτες, τὸ πῦρ, τὰ δέντρα,
τοὺς ποταμούς, ἀλλὰ καὶ τὰ πλέον
ἀσήμαντα πράγματα· λάτρευαν
ἀκόμα καὶ τὰ φίδια καὶ τοὺς σκορπιοὺς
καὶ τὶς γάτες! Ἔγιναν ἀνασκαφὲς
στὴν Κάτω Αἴγυπτο κ’ ἐκεῖ ἀνεκάλυψαν
ἕνα νεκροταφεῖο, στὸ ὁποῖο βρέθηκαν,
μέσα σὲ χρυσᾶ παρακαλῶ φέρετρα,
σκελετοὶ ἀπὸ γάτες ποὺ λάτρευαν!
Παντοῦ εἴδωλα.
Κατέρρεε ἀκόμα ἡ ἀνθρωπότης ἠθικῶς. Μέχρι σημείου, ὥστε ἡ πορνεία νὰ τελῆται δημοσίως ὑπὸ μορφὴν λατρείας τῆς ᾿Αφροδίτης, τῆς αἰσχρᾶς εἰδωλικῆς θεότητος.
Κατέρρεε τέλος καὶ κοινωνικῶς. Τὰ δύο τρίτα τοῦ Κλεινοῦ Ἄστεως ἦταν δοῦλοι καὶ μόνο τὸ ἓν τρίτον ἦταν ἐλεύθεροι. Καὶ οἱ δοῦλοι δὲν εἶχαν κανένα δικαίωμα· τοὺς μετεχειρίζοντο χειρότερα ἀπὸ τὰ ζῷα.
Κατέρρεε ἡ ἀνθρωπότης! ῞Οπως γράφουν οἱ ἱστορικοί, ἦταν στὸ χεῖλος τῆς καταστροφῆς.
῎Επρεπε νὰ σωθῇ. Πῶς νὰ σωθῇ; ῾Ο Θεός, ὁ πάνσοφος καὶ παντοδύναμος καὶ πανάγαθος, ποὺ δημιούργησε ἐκ τοῦ μηδενὸς τὸν ὡραῖο κόσμο καὶ ἔπλασε ἀπὸ χῶμα τὸν ἄνθρωπο «κατ᾿ εἰκόνα (αὐτοῦ) καὶ καθ᾿ ὁμοίωσιν» (Γέν. 1,26), ὁ Θεὸς εἶχε τὸ σχέδιό του ἀπὸ καταβολῆς κόσμου. Σχέδιο σοφὸ γιὰ τὴν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Σχέδιο ποὺ ἐπραγματοποιεῖτο σταδιακῶς, γιὰ νὰ φθάσῃ ἡ ἀνθρωπότης προοδευτικῶς στὴν ἡμέρα τῆς λυτρώσεως.
Κατὰ τὸ διάστημα αὐτὸ τοῦ ἀρχαίου κόσμου φωτεινὰ πνεύματα, θεόπνευστοι προφῆται καὶ ἄλλοι μεγάλοι ἄνδρες, ἔρριχναν μέσα στὸ σκοτάδι τῆς εἰδωλολατρίας φωτοβολίδες καὶ παρηγοροῦσαν τοὺς ἀνθρώπους λέγοντας· Θὰ ἔρθῃ μιὰ μέρα, ποὺ ὁ Θεὸς θὰ στείλῃ κάποιον «κηδόμενος ὑμῶν», φροντίζοντας γιὰ σᾶς, ὅπως εἶπε ὁ Σωκράτης.
Καὶ ἡ ἡμέρα αὐτὴ ἦρθε καὶ ἄρχισε νὰ πραγματοποιῆται τὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ. Ἀνέτειλε ἡ αὐγή. ῞Οπως ἡ ἡμέρα ἔχει αὐγή, προοίμιο, ἔτσι στοὺς οἴκους τοῦ Ἀκαθίστου ὕμνου αὐγὴ ὀνομάζεται ἡ ὑπεραγία Θεοτόκος. Αὐτὴ εἶνε ἡ «αὐγὴ (τῆς) μυστικῆς ἡμέρας» (Ἀκάθ. ὕμν. Ι β΄), τὸ ἄστρο ποὺ ἐμήνυε «τὸν μέγαν Ἥλιον» (θ΄ ᾠδὴ κανόνος, 2ο τρ.), τὸν Χριστό.
῾Η Παναγία γεννήθηκε στὴ Ναζαρὲτ ἀπὸ πτωχὴ οἰκογένεια. Ἦταν μιὰ κόρη ἄσημη καὶ ἄγνωστη. Τὴν ἐποχὴ ἐκείνη ἄλλες γυναῖκες ἀκούοντο· βασίλισσες, πριγκίπισσες, πλούσιες, ἔξοχες σὲ κάλλος, σοφὲς καὶ ἐπιστήμονες. Τὸ ὄνομα τῆς Παρθένου Μαρίας ἦταν ἄγνωστο. ᾿Αλλ’ ὅπως πολλὲς φορὲς διαμάντια μένουν κρυμμένα μέσα σὲ ἀκαθαρσίες, ἔτσι καὶ μέσα στὴν κοπριὰ τοῦ τότε κόσμου ἦταν κρυμμένο αὐτὸ τὸ διαμάντι, ἡ ὑπεραγία Θεοτόκος. Καμμιά γυναίκα δὲν ἦταν τόσο ταπεινή, ἁγνή, ἀμόλυντος, ὑπάκουος ὅπως ἡ Παναγία μας.
Καθὼς ἐργαζόταν στὸν οἶκο της, δέχθηκε ἐπίσκεψι οὐρανίου ἀρχαγγέλου. «῎Αγγελος πρωτοστάτης οὐρανόθεν ἐπέμφθη εἰπεῖν τῇ Θεοτόκῳ τὸ Χαῖρε» (Ἀκάθ. ὕμν. Α οἶκ.). Ὁ ἀρχιστράτηγος Γαβριὴλ τῆς μετέδωσε μήνυμα, τὸ ἀνώτερο ἀπὸ κάθε μήνυμα ποὺ μπορεῖ ν’ ἀκουσθῇ ἀπὸ τὰ μέσα ἐνημερώσεως. Τὸ μήνυμα αὐτό, ποὺ ὁ κόσμος δὲν αἰσθάνθηκε δυστυχῶς ἀκόμα στὸ βάθος του, εἶνε ὅτι θὰ γεννηθῇ ὁ Σωτήρας τοῦ κόσμου. Αὐτὸ τῆς εἶπε.
Ταραγμένη ἡ Παναγία ρώτησε· Μὰ πῶς θὰ γίνῃ αὐτό; «πῶς ἔσται μοι τοῦτο, ἐπεὶ ἄνδρα οὐ γινώσκω;». Καὶ ὁ ἀρχάγγελος ἀπήντησε· «Πνεῦμα ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σὲ καὶ δύναμις ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι» (Λουκ. 1,35).
Μὴ ρωτᾷς τὸ «πῶς». Τὸ «πῶς» εἶνε ἄγνωστο καὶ σὲ τόσες ἄλλες περιπτώσεις. Ἡ ἐκ παρθένου γέννησις τοῦ Σωτῆρος εἶνε ἀσφαλῶς μυστήριο· μήπως ὅμως εἶνε τὸ μόνο; Εἶνε τὸ μέγα μυστήριο μέσα σ’ ἕνα πλῆθος ἄλλων μυστηρίων. Θὰ μποροῦσα ν’ ἀπαριθμήσω ἑκατὸ μυστήρια, ποὺ παρατηροῦνται στὸν φυσικὸ κόσμο. Ποιός μπορεῖ νὰ τὰ ἐξηγήσῃ αὐτά;
Ὅποιος λοιπὸν δυσπιστεῖ στὸ θαῦμα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, ἂς μᾶς λύσῃ ἕνα ἀπὸ τὰ ἄλλα «ἁπλᾶ» ζητήματα· πῶς λ.χ. λειτουργεῖ ἡ ῥίζα τῶν φυτῶν; Ὅλες οἱ ῥίζες εἶνε μέσα στὸ ἴδιο χῶμα κι ὅλες ῥουφοῦν τὸ ἴδιο νερό. Πῶς ὅμως τὸ νερὸ ἐδῶ γίνεται λάδι, ἐκεῖ ἀμύγδαλο, ἐκεῖ κρασί, κ.τ.λ.; Πῶς; Τί μυστήριο κρύβει μιὰ ῥίζα! Ὅλοι οἱ ἐπιστήμονες νὰ μαζευτοῦν, μιὰ ῥίζα δὲν μποροῦν νὰ φτειάξουν. ῏Ω Θεέ μου, πῶς ὑπάρχουν ἄπιστοι; Αὐτὸ ποὺ σᾶς λέω, τὸ γράφει ἕνας διάσημος φυσικός.
Λῦστε λοιπόν, κύριοι, αὐτὰ τὰ μυστήρια, ἀπ’ τὰ ὁποῖα εἶνε γεμᾶτο τὸ ὑλικὸ σύμπαν, καὶ μετὰ νὰ ἔχετε τὴν τόλμη νὰ ζητᾶτε λύσι τῶν μυστηρίων τοῦ οὐρανίου κόσμου.
Δυστυχῶς σήμερα δὲν ὑπάρχουν κεραῖες. ῾Ο ἄνθρωπος ἔχει πέντε αἰσθήσεις. Ἀλλ’ ὅπως εἶπε ἕνας φιλόσοφος, τὶς αἰσθήσεις αὐτὲς τὶς ἔχει καὶ τὸ ζῷο· καὶ ἀκοὴ ἔχει τὸ ζῷο, καὶ ὅρασι, καὶ ἁφή…. Δὲν ὑπερτερεῖ ὁ ἄνθρωπος σ’ αὐτά. Μερικὰ μάλιστα ζῷα ἔχουν αἰσθήσεις τελειότερες ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο. Ποῦ ὑπερέχει ὁ ἄνθρωπος; ῎Εχει μία ἕκτη αἴσθησι – κι ὅταν δὲν τὴν ἔχῃ εἶνε ζῷον, κτῆνος. Ποιά εἶνε ἡ ἕκτη αἴσθησι; Εἶνε ἡ πίστις. Αὐτὴ λοιπὸν εἶνε ἡ κεραία, μὲ τὴν ὁποία συλλαμβάνουμε τὰ νοήματα τοῦ οὐρανίου μεταφυσικοῦ κόσμου, ποὺ εἶνε ὑπαρκτὸς περισσότερο ἀπὸ ὅ,τι εἶνε ὑπαρκτὸς ὁ φυσικὸς κόσμος.
Καὶ ἡ Παναγία κατεπλάγη βεβαίως. ᾿Αλλὰ δείχνοντας πίστι στὰ λόγια τοῦ ἀρχαγγέλου, ὑπετάγη στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, καὶ ἔτσι ἀξιώθηκε νὰ γεννήσῃ τὸν Σωτῆρα τοῦ κόσμου.
* * *
Τὸ
ἕνα «Χαῖρε», λοιπόν, ἀκούστηκε τότε
στὴ Ναζαρὲτ τῆς Γαλιλαίας (Λουκ. 1,28).
Σήμερα ὅμως ἑορτάζουμε κ’ ἕνα
ἄλλο «Χαῖρε», ποὺ ἀκούστηκε τὸ
1821 σ’ ἕνα τόπο, ποὺ γιὰ μᾶς εἶνε
ἡ Ναζαρὲτ τῆς ῾Ελλάδος· εἶνε ἡ μονὴ
τῆς Ἁγίας Λαύρας στὰ Καλάβρυτα.
Τί ἦταν τότε ἡ ῾Ελλάς; Σβησμένη ἀπὸ τὸν κόσμο. ῾Ο ὑπουργὸς τῆς Αὐστρίας ἅπλωνε τὰ χέρια του στὸ χάρτη τῆς Εὐρώπης καὶ ἔλεγε· Ποῦ εἶνε ἡ ῾Ελλάς;… Εἶχε διαγραφῆ· ἦταν μιὰ ἐπαρχία τῆς ἀπεράντου Ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας. Ὁ Ἕλλην δὲν εἶχε δικαιώματα. Γκιαούρη τὸν ἔλεγαν περιφρονητικῶς. ᾿Απὸ τὴν ἡμέρα ποὺ ὁ Μωάμεθ ξεῤῥίζωσε ἀπὸ τὸν τροῦλλο τῆς ῾Αγίας Σοφίας τὸν τίμιο σταυρὸ καὶ ἀνήρτησε τὴν ἡμισέληνο, ἄρχισε ἡ σκοτεινὴ περίοδος τῆς σκλαβιᾶς. Τετρακόσα χρόνια, νύχτα ἀπέραντος! Ποιός παρηγοροῦσε τότε τὸ γένος; Ἂν ἐμεῖς τὸ ἀρνηθοῦμε, καὶ οἱ πέτρες θὰ τὸ φωνάξουν· ἡ ᾿Εκκλησία! Μὲ κάθε μέσο καὶ ἰδίως μὲ τὰ σχολεῖα καλλιεργοῦσε συνεχῶς τὸν πόθο τῆς λυτρώσεως.
Κι ὅταν ἦρθε ἡ ὥρα, τότε ἐκεῖ στὴν Ἁγία Λαύρα ἐμφανίσθηκε ἄγγελος ἐξ οὐρανοῦ. ῎Αγγελος; ῎Ανθρωπος ἦταν, δὲν τὸ ἀρνοῦμαι. ᾿Αλλὰ εἶνε στιγμὲς ποὺ ὁ ἄνθρωπος ὑψώνεται καὶ γίνεται ἄγγελος (ὅπως εἶπε ὁ Μιαούλης, «Ἀπὸ μένα ἐξαρτᾶται νὰ γίνω ἢ διάβολος ἢ ἄγγελος»).
Τὴν
ὥρα λοιπὸν ἐκείνη καὶ αὐτὸς ἦταν
ἄγγελος. Καθὼς κρατοῦσε τὴν ποιμαντικὴ
ῥάβδο καὶ ἐκφωνοῦσε πύρινο λόγο μὲ
δάκρυα στὰ μάτια, δὲν ἦταν πλέον
ἄνθρωπος· ἦταν ἄγγελος, ἄλλος
«ἄγγελος πρωτοστάτης», ποὺ εἶπε στὴν
πατρίδα· «Χαῖρε, ῾Ελλάς, σὺ εἶσαι
εὐλογημένη». Ποιός ἦταν αὐτός; Ὁ
Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανός. Αὐτὸς ἔῤῥιξε
τὸ σύνθημα, «᾿Ελευθερία ἢ θάνατος».
Δύο ἐπετείους λοιπὸν ἑορτάζουμε σήμερα· μία θρησκευτική, τῆς ὁποίας τὸ ἱστορικὸ σᾶς ἐξέθεσα, καὶ μία ἐθνική. Καὶ τὶς δύο ἐμεῖς οἱ ῞Ελληνες τὶς ἑορτάζουμε μαζί. Σὲ ἄλλους λαοὺς ἡ ἐθνικὴ ἱστορία δὲν ἔχει καμμιά δουλειὰ μὲ τὴ θρησκεία. Ἐδῶ πατρίδα καὶ πίστι εἶνε ἑνωμένα ὅπως τὸ κρέας μὲ τὸ νύχι ἢ καλύτερα ὅπως τὸ σῶμα μὲ τὴν ψυχή· ἡ ψυχὴ τοῦ ἔθνους μας εἶνε ἡ ἁγία μας θρησκεία.
Δύο ἐπετείους λοιπὸν ἑορτάζουμε σήμερα· μία θρησκευτική, τῆς ὁποίας τὸ ἱστορικὸ σᾶς ἐξέθεσα, καὶ μία ἐθνική. Καὶ τὶς δύο ἐμεῖς οἱ ῞Ελληνες τὶς ἑορτάζουμε μαζί. Σὲ ἄλλους λαοὺς ἡ ἐθνικὴ ἱστορία δὲν ἔχει καμμιά δουλειὰ μὲ τὴ θρησκεία. Ἐδῶ πατρίδα καὶ πίστι εἶνε ἑνωμένα ὅπως τὸ κρέας μὲ τὸ νύχι ἢ καλύτερα ὅπως τὸ σῶμα μὲ τὴν ψυχή· ἡ ψυχὴ τοῦ ἔθνους μας εἶνε ἡ ἁγία μας θρησκεία.
Ὅσοι λοιπὸν ἔχουν αἰσθήματα ἑλληνικὰ καὶ χριστιανικά, ὅσοι πιστεύουν στὴν πατρίδα καὶ στὴν πίστι τῶν πατέρων μας, σήμερα ἑορτάζουν, πανηγυρίζουν καὶ δοξάζουν τὸ Θεὸ καὶ γιὰ τὰ δυό. Πρῶτον, διότι ἔστειλε στὸν κόσμο τὸν Κύριον ἡμῶν ᾿Ιησοῦν Χριστόν, Σωτῆρα ὁλοκλήρου τῆς ἀνθρωπότητος. Καὶ δεύτερον, διότι τέτοια ἁγία ἡμέρα ἄρχισε ὁ ἀγὼν τῆς ἀπελευθερώσεως τῆς πατρίδος μας. Ἂς ψάλουμε λοιπὸν κ’ ἐμεῖς· «Εὐαγγελίζου γῆ χαρὰν μεγάλην, αἰνεῖτε οὐρανοὶ Θεοῦ τὴν δόξαν».
† ἐπίσκοπος
Αὐγουστῖνος
(Ομιλία
Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου
Καντιώτου στον ιερό ναό του αγίου
Παντελεήμονος Φλωρίνης 25-3-84)
ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ (α΄24–38)
Τῷ καιρῷ εκείνῳ, συνέλαβεν Ἐλισάβετ ἡ γυνὴ Ζαχαρίου, καὶ περιέκρυβεν ἑαυτὴν μῆνας πέντε, λέγουσα ὅτι οὕτω μοι πεποίηκεν ὁ Κύριος ἐν ἡμέραις αἷς ἐπεῖδεν ἀφελεῖν τὸ ὄνειδός μου ἐν ἀνθρώποις.
᾿Εν δὲ τῷ μηνὶ τῷ ἕκτῳ ἀπεστάλη ὁ ἄγγελος Γαβριὴλ ὑπὸ τοῦ Θεοῦ εἰς πόλιν τῆς Γαλιλαίας, ᾗ ὄνομα Ναζαρέτ, πρὸς παρθένον μεμνηστευμένην ἀνδρί, ᾧ ὄνομα Ἰωσήφ, ἐξ οἴκου Δαυίδ, καὶ τὸ ὄνομα τῆς παρθένου Μαριάμ.
Καὶ εἰσελθὼν ὁ ἄγγελος πρὸς αὐτὴν εἶπε· χαῖρε, κεχαριτωμένη· ὁ Κύριος μετὰ σοῦ· εὐλογημένη σὺ ἐν γυναιξίν. Ἡ δὲ ἰδοῦσα διεταράχθη ἐπὶ τῷ λόγῳ αὐτοῦ, καὶ διελογίζετο ποταπὸς εἴη ὁ ἀσπασμὸς οὗτος.
Καὶ εἶπεν ὁ ἄγγελος αὐτῇ· μὴ φοβοῦ, Μαριάμ· εὗρες γὰρ χάριν παρὰ τῷ Θεῷ. Καὶ ἰδοὺ συλλήψῃ ἐν γαστρὶ καὶ τέξῃ υἱόν, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν. Οὗτος ἔσται μέγας καὶ υἱὸς ὑψίστου κληθήσεται, καὶ δώσει αὐτῷ Κύριος ὁ Θεὸς τὸν θρόνον Δαυὶδ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, καὶ βασιλεύσει ἐπὶ τὸν οἶκον Ἰακὼβ εἰς τοὺς αἰῶνας, καὶ τῆς βασιλείας αὐτοῦ οὐκ ἔσται τέλος.
Εἶπε δὲ Μαριὰμ πρὸς τὸν ἄγγελον· πῶς ἔσται μοι τοῦτο, ἐπεὶ ἄνδρα οὐ γινώσκω;
Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ἄγγελος εἶπεν αὐτῇ· Πνεῦμα Ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σὲ καὶ δύναμις ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι· διὸ καὶ τὸ γεννώμενον ἅγιον κληθήσεται υἱὸς Θεοῦ. Καὶ ἰδοὺ Ἐλισάβετ ἡ συγγενής σου καὶ αὐτὴ συνειληφυῖα υἱὸν ἐν γήρει αὐτῆς, καὶ οὗτος μὴν ἕκτος ἐστὶν αὐτῇ τῇ καλουμένῃ στείρᾳ· ὅτι οὐκ ἀδυνατήσει παρὰ τῷ Θεῷ πᾶν ρῆμα.
Εἶπε δὲ Μαριάμ· ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατὰ τὸ ρῆμά σου. Καὶ ἀπῆλθεν ἀπ᾿ αὐτῆς ὁ ἄγγελος.
᾿Εν δὲ τῷ μηνὶ τῷ ἕκτῳ ἀπεστάλη ὁ ἄγγελος Γαβριὴλ ὑπὸ τοῦ Θεοῦ εἰς πόλιν τῆς Γαλιλαίας, ᾗ ὄνομα Ναζαρέτ, πρὸς παρθένον μεμνηστευμένην ἀνδρί, ᾧ ὄνομα Ἰωσήφ, ἐξ οἴκου Δαυίδ, καὶ τὸ ὄνομα τῆς παρθένου Μαριάμ.
Καὶ εἰσελθὼν ὁ ἄγγελος πρὸς αὐτὴν εἶπε· χαῖρε, κεχαριτωμένη· ὁ Κύριος μετὰ σοῦ· εὐλογημένη σὺ ἐν γυναιξίν. Ἡ δὲ ἰδοῦσα διεταράχθη ἐπὶ τῷ λόγῳ αὐτοῦ, καὶ διελογίζετο ποταπὸς εἴη ὁ ἀσπασμὸς οὗτος.
Καὶ εἶπεν ὁ ἄγγελος αὐτῇ· μὴ φοβοῦ, Μαριάμ· εὗρες γὰρ χάριν παρὰ τῷ Θεῷ. Καὶ ἰδοὺ συλλήψῃ ἐν γαστρὶ καὶ τέξῃ υἱόν, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν. Οὗτος ἔσται μέγας καὶ υἱὸς ὑψίστου κληθήσεται, καὶ δώσει αὐτῷ Κύριος ὁ Θεὸς τὸν θρόνον Δαυὶδ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, καὶ βασιλεύσει ἐπὶ τὸν οἶκον Ἰακὼβ εἰς τοὺς αἰῶνας, καὶ τῆς βασιλείας αὐτοῦ οὐκ ἔσται τέλος.
Εἶπε δὲ Μαριὰμ πρὸς τὸν ἄγγελον· πῶς ἔσται μοι τοῦτο, ἐπεὶ ἄνδρα οὐ γινώσκω;
Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ἄγγελος εἶπεν αὐτῇ· Πνεῦμα Ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σὲ καὶ δύναμις ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι· διὸ καὶ τὸ γεννώμενον ἅγιον κληθήσεται υἱὸς Θεοῦ. Καὶ ἰδοὺ Ἐλισάβετ ἡ συγγενής σου καὶ αὐτὴ συνειληφυῖα υἱὸν ἐν γήρει αὐτῆς, καὶ οὗτος μὴν ἕκτος ἐστὶν αὐτῇ τῇ καλουμένῃ στείρᾳ· ὅτι οὐκ ἀδυνατήσει παρὰ τῷ Θεῷ πᾶν ρῆμα.
Εἶπε δὲ Μαριάμ· ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατὰ τὸ ρῆμά σου. Καὶ ἀπῆλθεν ἀπ᾿ αὐτῆς ὁ ἄγγελος.
Απόδοση στη νεοελληνική:
Τὸν καιρό εκείνο, ἡ Ἐλισάβετ, ἡ γυναῖκά Ζαχαρίου, ἔμεινε ἔγκυος καὶ ἔκρυβε τὸν ἑαυτόν της ἐπὶ πέντε μῆνας καὶ ἔλεγε, «Αὐτὸ μοῦ ἔκανε ὁ Κύριος κατὰ τὰς ἡμέρας, ποὺ ἐνδιαφέρθηκε νὰ μοῦ ἀφαιρέσῃ τὴν ἐντροπὴν μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων».
Κατὰ δὲ τὸν ἕκτον μῆνα ἀπεστάλη ὁ ἄγγελος Γαβριὴλ ἀπὸ τὸν Θεὸν εἰς πόλιν τῆς Γαλιλαίας, ποὺ ὠνομάζετο Ναζαρέτ, πρὸς παρθένον, ἡ ὁποία ἦτο μνηστευμένη μὲ ἄνδρα ὀνομαζόμενον Ἰωσὴφ ἀπὸ τὸν οἶκον τοῦ Δαυΐδ καὶ τὸ ὄνομα τῆς παρθένου ἦτο Μαριάμ.
Καὶ ὅταν παρουσιάσθηκε εἰς αὐτὴν ὁ ἄγγελος τῆς εἶπε, «Χαῖρε, κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος εἶναι μαζί σου, εὐλογημένη εἶσαι σὺ μεταξὺ τῶν γυναικῶν».Αὐτὴ δὲ μόλις τὸν εἶδε, ἐταράχθηκε μὲ τὰ λόγια αὐτὰ καὶ ἐσκέπτετο τί σημαίνει ὁ χαιρετισμὸς αὐτός.
Καὶ ὁ ἄγγελος τῆς εἶπε, «Μὴ φοβᾶσαι, Μαριάμ, διότι εὑρῆκες χάριν ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ. Θὰ μείνῃς ἔγκυος καὶ θὰ γεννήσῃς υἱὸν καὶ θὰ τὸν ὀνομάσῃς Ἰησοῦν. Αὐτὸς θὰ εἶναι μέγας καὶ θὰ ὀνομασθῇ Υἱὸς τοῦ Ὑψίστου καὶ θὰ τοῦ δώσῃ ὁ Θεὸς τὸν θρόνον τοῦ Δαυΐδ τοῦ πατέρα του, καὶ θὰ βασιλεύσῃ εἰς τὸν οἶκον τοῦ Ἰακὼβ αἰωνίως καὶ ἡ βασιλεία του δὲν θὰ ἔχῃ τέλος».
Εἶπε δὲ ἡ Μαριὰμ πρὸς τὸν ἄγγελον, «Πῶς θὰ γίνῃ αὐτὸ, ἀφοῦ δὲν ἔχω ἄνδρα;».
Ὁ ἄγγελος ἀπεκρίθη, «Πνεῦμα Ἅγιον θὰ ἔλθῃ σ’ ἐσὲ καὶ ἡ δύναμις τοῦ Ὑψίστου θὰ σὲ σκιάσῃ· διὰ τοῦτο καὶ τὸ ἅγιον ποὺ θὰ γεννηθῇ θὰ ὀνομασθῇ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ. Καὶ ἡ Ἐλισάβετ ἡ συγγενής σου, συνέλαβε καὶ αὐτὴ υἱὸν εἰς τὰ γεράματά της καὶ αὐτὴ ποὺ θεωρεῖται στεῖρα, εἶναι τώρα εἰς τὸν ἕκτον μῆνα της, διότι κανένα πρᾶγμα δὲν εἶναι ἀδύνατον εἰς τὸν Θεόν».
Εἶπε τότε ἡ Μαριάμ, «Ἰδοῦ ἡ δούλη τοῦ Κυρίου· ἂς μοῦ γίνῃ ὅπως εἶπες». Καὶ ἔφυγε ἀπ’ αὐτὴν ὁ ἄγγελος.
Κατὰ δὲ τὸν ἕκτον μῆνα ἀπεστάλη ὁ ἄγγελος Γαβριὴλ ἀπὸ τὸν Θεὸν εἰς πόλιν τῆς Γαλιλαίας, ποὺ ὠνομάζετο Ναζαρέτ, πρὸς παρθένον, ἡ ὁποία ἦτο μνηστευμένη μὲ ἄνδρα ὀνομαζόμενον Ἰωσὴφ ἀπὸ τὸν οἶκον τοῦ Δαυΐδ καὶ τὸ ὄνομα τῆς παρθένου ἦτο Μαριάμ.
Καὶ ὅταν παρουσιάσθηκε εἰς αὐτὴν ὁ ἄγγελος τῆς εἶπε, «Χαῖρε, κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος εἶναι μαζί σου, εὐλογημένη εἶσαι σὺ μεταξὺ τῶν γυναικῶν».Αὐτὴ δὲ μόλις τὸν εἶδε, ἐταράχθηκε μὲ τὰ λόγια αὐτὰ καὶ ἐσκέπτετο τί σημαίνει ὁ χαιρετισμὸς αὐτός.
Καὶ ὁ ἄγγελος τῆς εἶπε, «Μὴ φοβᾶσαι, Μαριάμ, διότι εὑρῆκες χάριν ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ. Θὰ μείνῃς ἔγκυος καὶ θὰ γεννήσῃς υἱὸν καὶ θὰ τὸν ὀνομάσῃς Ἰησοῦν. Αὐτὸς θὰ εἶναι μέγας καὶ θὰ ὀνομασθῇ Υἱὸς τοῦ Ὑψίστου καὶ θὰ τοῦ δώσῃ ὁ Θεὸς τὸν θρόνον τοῦ Δαυΐδ τοῦ πατέρα του, καὶ θὰ βασιλεύσῃ εἰς τὸν οἶκον τοῦ Ἰακὼβ αἰωνίως καὶ ἡ βασιλεία του δὲν θὰ ἔχῃ τέλος».
Εἶπε δὲ ἡ Μαριὰμ πρὸς τὸν ἄγγελον, «Πῶς θὰ γίνῃ αὐτὸ, ἀφοῦ δὲν ἔχω ἄνδρα;».
Ὁ ἄγγελος ἀπεκρίθη, «Πνεῦμα Ἅγιον θὰ ἔλθῃ σ’ ἐσὲ καὶ ἡ δύναμις τοῦ Ὑψίστου θὰ σὲ σκιάσῃ· διὰ τοῦτο καὶ τὸ ἅγιον ποὺ θὰ γεννηθῇ θὰ ὀνομασθῇ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ. Καὶ ἡ Ἐλισάβετ ἡ συγγενής σου, συνέλαβε καὶ αὐτὴ υἱὸν εἰς τὰ γεράματά της καὶ αὐτὴ ποὺ θεωρεῖται στεῖρα, εἶναι τώρα εἰς τὸν ἕκτον μῆνα της, διότι κανένα πρᾶγμα δὲν εἶναι ἀδύνατον εἰς τὸν Θεόν».
Εἶπε τότε ἡ Μαριάμ, «Ἰδοῦ ἡ δούλη τοῦ Κυρίου· ἂς μοῦ γίνῃ ὅπως εἶπες». Καὶ ἔφυγε ἀπ’ αὐτὴν ὁ ἄγγελος.
Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ Προς Εβραίους Επιστολή Παύλου (β΄11–18)
Ἀδελφοί,
ὅ τε γὰρ ἁγιάζων καὶ οἱ ἁγιαζόμενοι ἐξ ἑνὸς πάντες· δι' ἣν αἰτίαν οὐκ ἐπαισχύνεται ἀδελφοὺς αὐτοὺς καλεῖν, λέγων· ἀπαγγελῶ τὸ ὄνομά σου τοῖς ἀδελφοῖς μου, ἐν μέσῳ ἐκκλησίας ὑμνήσω σε· καὶ πάλιν· ἐγὼ ἔσομαι πεποιθὼς ἐπ' αὐτῷ· καὶ πάλιν· ἰδοὺ ἐγὼ καὶ τὰ παιδία ἅ μοι ἔδωκεν ὁ Θεός.
Ἐπεὶ οὖν τὰ παιδία κεκοινώνηκε σαρκὸς καὶ αἵματος, καὶ αὐτὸς παραπλησίως μετέσχε τῶν αὐτῶν, ἵνα διὰ τοῦ θανάτου καταργήσῃ τὸν τὸ κράτος ἔχοντα τοῦ θανάτου, τοῦτ' ἔστι τὸν διάβολον, καὶ ἀπαλλάξῃ τούτους, ὅσοι φόβῳ θανάτου διὰ παντὸς τοῦ ζῆν ἔνοχοι ἦσαν δουλείας. Οὐ γὰρ δήπου ἀγγέλων ἐπιλαμβάνεται, ἀλλὰ σπέρματος Ἀβραὰμ ἐπιλαμβάνεται. ὅθεν ὤφειλε κατὰ πάντα τοῖς ἀδελφοῖς ὁμοιωθῆναι, ἵνα ἐλεήμων γένηται καὶ πιστὸς ἀρχιερεὺς τὰ πρὸς τὸν Θεόν, εἰς τὸ ἱλάσκεσθαι τὰς ἁμαρτίας τοῦ λαοῦ. Ἐν ᾧ γὰρ πέπονθεν αὐτὸς πειρασθείς, δύναται τοῖς πειραζομένοις βοηθῆσαι.
ὅ τε γὰρ ἁγιάζων καὶ οἱ ἁγιαζόμενοι ἐξ ἑνὸς πάντες· δι' ἣν αἰτίαν οὐκ ἐπαισχύνεται ἀδελφοὺς αὐτοὺς καλεῖν, λέγων· ἀπαγγελῶ τὸ ὄνομά σου τοῖς ἀδελφοῖς μου, ἐν μέσῳ ἐκκλησίας ὑμνήσω σε· καὶ πάλιν· ἐγὼ ἔσομαι πεποιθὼς ἐπ' αὐτῷ· καὶ πάλιν· ἰδοὺ ἐγὼ καὶ τὰ παιδία ἅ μοι ἔδωκεν ὁ Θεός.
Ἐπεὶ οὖν τὰ παιδία κεκοινώνηκε σαρκὸς καὶ αἵματος, καὶ αὐτὸς παραπλησίως μετέσχε τῶν αὐτῶν, ἵνα διὰ τοῦ θανάτου καταργήσῃ τὸν τὸ κράτος ἔχοντα τοῦ θανάτου, τοῦτ' ἔστι τὸν διάβολον, καὶ ἀπαλλάξῃ τούτους, ὅσοι φόβῳ θανάτου διὰ παντὸς τοῦ ζῆν ἔνοχοι ἦσαν δουλείας. Οὐ γὰρ δήπου ἀγγέλων ἐπιλαμβάνεται, ἀλλὰ σπέρματος Ἀβραὰμ ἐπιλαμβάνεται. ὅθεν ὤφειλε κατὰ πάντα τοῖς ἀδελφοῖς ὁμοιωθῆναι, ἵνα ἐλεήμων γένηται καὶ πιστὸς ἀρχιερεὺς τὰ πρὸς τὸν Θεόν, εἰς τὸ ἱλάσκεσθαι τὰς ἁμαρτίας τοῦ λαοῦ. Ἐν ᾧ γὰρ πέπονθεν αὐτὸς πειρασθείς, δύναται τοῖς πειραζομένοις βοηθῆσαι.
Απόδοση στη νεοελληνική:
Ἀδελφοί,
Διότι καὶ ἐκεῖνος ποὺ ἁγιάζει καὶ ἐκεῖνοι ποὺ ἁγιάζονται, ἔχουν ὅλοι τὴν ἴδιαν καταγωγήν. Διὰ τὸν λόγον αὐτόν, δὲν ἐντρέπεται νὰ τοὺς ὀνομάζῃ ἀδελφούς, ὅταν λέγῃ, Θὰ ἀναγγείλω τὸ ὄνομά σου εἰς τοὺς ἀδελφούς μου, εἰς τὸ μέσον συνάξεως θὰ σὲ ὑμνήσω, καὶ πάλιν, Ἐγὼ θὰ ἔχω τὴν πεποίθησίν μου εἰς αὐτόν, καὶ πάλιν, Ἰδοὺ ἐγὼ καὶ τὰ παιδιὰ τὰ ὁποῖα μοῦ ἔδωσε ὁ Θεός.
Ἐπειδὴ λοιπὸν τὰ παιδιὰ ἔχουν αἷμα καὶ σάρκα, διὰ τοῦτο καὶ αὐτός, κατὰ παρόμοιον τρόπον, ἔγινε μέτοχος τῶν ἰδίων, διὰ νὰ καταργήσῃ διὰ τοῦ θανάτου ἐκεῖνον ποὺ ἔχει τὴν δύναμιν τοῦ θανάτου, δηλαδὴ τὸν διάβολον, καὶ νὰ ἐλευθερώσῃ ἐκείνους πού, ἀπὸ τὸν φόβον τοῦ θανάτου, ἦσαν ὑποδουλωμένοι καθ' ὅλην τὴν ζωήν των. Διότι βέβαια, δὲν ἔρχεται νὰ βοηθήσῃ ἀγγέλους, ἀλλὰ ἔρχεται νὰ βοηθήσῃ ἀπογόνους τοῦ Ἀβραάμ. Διὰ τοῦτο ἔπρεπε νὰ γίνῃ καθ' ὅλα ὅμοιος μὲ τοὺς ἀδελφούς του, διὰ νὰ εἶναι εὐσπλαγχνος καὶ πιστὸς ἀρχιερεὺς εἰς τὴν ὑπηρεσίαν τοῦ Θεοῦ, ὥστε νὰ μπορῇ νὰ ἐξιλεώνῃ τὰς ἁμαρτίας τοῦ λαοῦ. Διότι, ἐπειδὴ ὑπέφερε ὁ ἴδιος μὲ ὅσα ἐδοκιμάσθηκε, εἶναι ἱκανὸς νὰ βοηθήσῃ ἐκείνους ποὺ δοκιμάζονται.
Διότι καὶ ἐκεῖνος ποὺ ἁγιάζει καὶ ἐκεῖνοι ποὺ ἁγιάζονται, ἔχουν ὅλοι τὴν ἴδιαν καταγωγήν. Διὰ τὸν λόγον αὐτόν, δὲν ἐντρέπεται νὰ τοὺς ὀνομάζῃ ἀδελφούς, ὅταν λέγῃ, Θὰ ἀναγγείλω τὸ ὄνομά σου εἰς τοὺς ἀδελφούς μου, εἰς τὸ μέσον συνάξεως θὰ σὲ ὑμνήσω, καὶ πάλιν, Ἐγὼ θὰ ἔχω τὴν πεποίθησίν μου εἰς αὐτόν, καὶ πάλιν, Ἰδοὺ ἐγὼ καὶ τὰ παιδιὰ τὰ ὁποῖα μοῦ ἔδωσε ὁ Θεός.
Ἐπειδὴ λοιπὸν τὰ παιδιὰ ἔχουν αἷμα καὶ σάρκα, διὰ τοῦτο καὶ αὐτός, κατὰ παρόμοιον τρόπον, ἔγινε μέτοχος τῶν ἰδίων, διὰ νὰ καταργήσῃ διὰ τοῦ θανάτου ἐκεῖνον ποὺ ἔχει τὴν δύναμιν τοῦ θανάτου, δηλαδὴ τὸν διάβολον, καὶ νὰ ἐλευθερώσῃ ἐκείνους πού, ἀπὸ τὸν φόβον τοῦ θανάτου, ἦσαν ὑποδουλωμένοι καθ' ὅλην τὴν ζωήν των. Διότι βέβαια, δὲν ἔρχεται νὰ βοηθήσῃ ἀγγέλους, ἀλλὰ ἔρχεται νὰ βοηθήσῃ ἀπογόνους τοῦ Ἀβραάμ. Διὰ τοῦτο ἔπρεπε νὰ γίνῃ καθ' ὅλα ὅμοιος μὲ τοὺς ἀδελφούς του, διὰ νὰ εἶναι εὐσπλαγχνος καὶ πιστὸς ἀρχιερεὺς εἰς τὴν ὑπηρεσίαν τοῦ Θεοῦ, ὥστε νὰ μπορῇ νὰ ἐξιλεώνῃ τὰς ἁμαρτίας τοῦ λαοῦ. Διότι, ἐπειδὴ ὑπέφερε ὁ ἴδιος μὲ ὅσα ἐδοκιμάσθηκε, εἶναι ἱκανὸς νὰ βοηθήσῃ ἐκείνους ποὺ δοκιμάζονται.
πηγαί: